Thứ Năm, 5 tháng 1, 2017

Chương 7: Chiến trường rừng núi (2)



Một cuộc chiến tranh dài
Tập II
Chương 7: Chiến trường rừng núi
(2)

Ngày lại ngày trôi qua một cách yên tĩnh. Những người khách không mời vẫn chưa đến nên sinh hoạt trong đại đội diễn ra một cách đều đặn và buồn tẻ. Ban đêm, mọi người dành nhiều thì giờ canh gác và tuần tra. Ban ngày thì ngủ, thức dậy bày trò vui chơi, vì tuyến phòng thủ đã hoàn tất từ lâu.
Một buổi chiều, qua máy truyền tin, tiểu đoàn gọi trung úy Bá sang nhận lệnh. Cả đại đội đều hiểu đó là một lệnh quan trọng nên đại đội trưởng phải nhận trực tiếp.
Khi trở về, nét mặt trung úy có vẻ lo lắng. Ông cho gọi các trung đội trưởng vào phòng riêng rồi nói:
- Sư đoàn cho lệnh rút tiểu đoàn ra khỏi chỗ nầy.
Chuẩn úy Tám reo lên ngay:
- Hay lắm, đi khỏi chỗ nầy thì tốt lắm. Rồi đến đâu cũng được, tôi chán chỗ nầy lắm rồi.
Trung úy Bá lắc đầu:
- Tiểu đoàn rút đi nhưng để lại đây một đại đội.
- Đại đội nào?
- Đại đội Một chúng mình đây.
- Tại sao đi chỗ khác mà không cho mình đi theo?
Trung úy hạ thấp giọng:
- Các anh bình tĩnh nghe tôi trình bày. Nhiệm vụ mật của tiểu đoàn bấy lâu nay ở đây thì tôi đã có dịp nói cho các anh biết cả rồi. Đó là làm mồi nhử cho Việt cộng đến đánh. Hơn ba tháng rồi mà chẳng thấy bọn nó đến. Sư đoàn cho rằng cả tiểu đoàn là miếng mồi quá lớn, chúng không dám nuốt. Vì vậy phải rút cho miếng mồi nhỏ hơn thì mới hữu hiệu. Sư đoàn ra lệnh cho tiểu đoàn rút về Quy nhơn nhưng để lại đây một đại đội vì mục đích đó. Tất cả sĩ quan trong tiểu đoàn đề nghị đại đội mình ở lại để tiếp đón đơn vị chủ lực của Bắc Việt một phen.
Chuẩn úy Tám buông một tiếng chửi thề tục tĩu rồi hỏi:
- Đại úy tiểu đoàn trưởng có nói gì nữa không?
- Có, đại úy tỏ vẻ ái ngại cho chúng ta nhưng lệnh nhà binh thì nhất thiết phải thi hành. Đại úy ra lệnh ngày mai khi bộ chỉ huy tiểu đoàn và ba đại đội rút đi rồi thì lập tức chúng ta sang đóng quân ở đồi lớn bên kia. Đồi bên đó cao hơn bên nầy nhiều. Nếu chúng ta vẫn ở bên nầy thì khi Việt cộng tràn lên đồi bên đó, đặt súng trên cao bắn sang thì chúng ta khó thoát chết. Đại úy cũng nói thật là chúng ta ở đây để nhử địch, điều đó anh em mình đã biết cả rồi. Khi bị tấn công thì chúng ta cố gắng cầm cự càng lâu càng tốt để đợi sư đoàn trực thăng vận lên tiêu diệt địch.
- Cầm cự trong bao lâu thì có tiếp viện?
- Điều nầy thì chắc chắn đại úy cũng không thể xác định được đâu. Tôi ước lượng phải cầm cự ít nhất năm giờ đồng hồ thì mới có tiếp viện.
Chuẩn úy Tám lắc đầu thở dài:
- Năm giờ đồng hồ! Tôi nghe nói Việt cộng thường dùng chiến thuật thần tốc để công đồn. Trực thăng đến đây có lẽ chỉ đưa xác chúng ta về nghĩa trang.

- Thì cũng đành chịu thôi.
Chuẩn úy Tám đứng dậy:
- Xin lỗi trung úy, xin lỗi các anh em, tôi ra ngoài vài phút rồi trở lại.
Nói xong, ông bước ra cửa. Trung úy Bá hạ thấp giọng:
- Chuẩn úy Tám thường ăn nói bi quan và thiếu ý chí chiến đấu như thế, anh em nên thông cảm. Đó là sĩ quan lớn tuổi nhất trong tiểu đoàn, có vợ và một bầy con đang ở hậu cứ. Nếu tiểu đoàn được tăng cường thêm một số sĩ quan nữa thì đại úy An sẽ xin cho chuẩn úy Tám về một đơn vị không tác chiến. Thôi bây giờ, anh em hãy nghe tôi trình bày tiếp. Anh em đã biết rằng chúng ta nằm ngoài vòng yểm trợ của pháo binh. Điều đó có nghĩa là việc phòng thủ chỉ hoàn toàn dựa vào hỏa lực mình mà thôi. Nếu chúng ta cầm cự được lâu cho đến khi trực thăng chở quân đến thì chúng ta có cơ may sống sót để nhìn thấy mặt cha mẹ vợ con. Nếu chúng ta để cho địch tràn ngập thì cả đại đội chúng ta phải tập họp để trình diện diêm vương. Tiểu đoàn lệnh cho chúng phải tử thủ cho đến người lính cuối cùng, dứt khoát không có giải pháp đầu hàng dù khi chúng ta chỉ còn một mạng mà thôi.
Bính hỏi:
- Không có giải pháp đầu hàng, đồng ý. Nhưng khi địch quá đông, ta không còn cố thủ được nữa thì ta có được rút xuống đồi và chạy vào rừng hay không?
- Tôi không thể biết trước được. Đến lúc đó chúng ta sẽ làm theo lệnh trên. Tuy nhiên, với tình thế nầy, chúng ta sẽ bị tiêu diệt nếu rút xuống. Anh em cũng hiểu rằng, ngọn đồi nầy khá nhỏ, địch sẽ bao hết trước khi tấn công. Cả bốn phương tám hướng đều là cửa tử, không có một cửa sinh nào cả cho chúng ta. Chúng ta phải nằm lại trên ngọn đồi nầy thôi. Nếu chúng ta bị tràn ngập thì hoặc là chúng ta ngã gục vì đạn và mã tấu của địch, hoặc là chúng ta sẽ chết hết vì bom và hỏa tiễn của không quân Việt Nam Cộng hòa. Có lẽ các anh đã từng nghe có những cứ điểm bị tràn ngập thì không quân và pháo binh được lệnh tiêu diệt tất cả ta và địch trên cứ điểm. Ngọn đồi nầy có thể là mồ chôn những người cùng huyết thống, bị cộng sản biến thành kẻ thù của nhau và nhờ có chiến tranh mới được nằm bên nhau ở chốn núi rừng thiêng liêng nầy của Tổ quốc!
Trung úy ngưng nói, chớp mắt nhìn ra xa xa. Mọi người đều im lặng và xúc động. Buổi họp chấm dứt, các trung đội trưởng trở về thông báo cho trung đội mình rõ.
Hôm sau, khi trời vừa tờ mờ sáng, phiên gác cuối cùng của một đêm vừa chấm dứt, có tiếng phi cơ nghe rõ dần từ hướng An khê vọng đến. Hai chiếc trực thăng bay rất thấp cho đến đỗi đứng trên đồi có thể thấy rõ anh phi công trong lồng kính. Máy bay đánh một vòng quanh đồi rồi bay trở ra. Một loạt đạn nổ dòn làm mọi người giật mình, chụp lấy súng chạy ra khỏi phòng. Trung úy Bá đứng trên đỉnh đồi nhìn xuống bên dưới, cười, nói với mấy người kế bên:
- Chẳng có gì đâu. Hai chiếc trực thăng mở đường cho đoàn xe chở tiểu đoàn ra khỏi nơi đây. Trực thăng xả súng bắn vào một điểm nào đó mà chúng nghi có phục kích. Không có tiếng súng bắn trả, vậy là chẳng có địch bên dưới.
Một giờ sau, một đoàn xe khá dài với thiết giáp hộ tống rầm rộ tiến vào giữa tiếng cười nói xôn xao, tiếng gọi nhau ơi ới. Không bao lâu, đoàn xe quay ra, chiếc nào cũng đầy người ngồi trên đống vật dụng. Cả đại đội đều ra đứng trên đồi vẫy tay tạm biệt.
Đoàn xe lần lượt khuất sau rừng cây rậm rạp, tiếng máy xe rì rầm nhỏ dần và biến mất, trả lại sự yên tĩnh cho núi rừng.
Thượng sĩ Lập chạy nhanh đến các trung đội truyền lệnh di chuyển sang đồi của tiểu đoàn, mang theo tất cả vật dụng.
Trung sĩ Hy gọi to:
- Thượng sĩ.
- Gì đó?
- Nhà cửa thế nào, có hạ xuống không?
- Không cần, nhà bên tiểu đoàn nhiều lắm, ở không hết đâu. Nhà ở đây cứ để yên đó. Chiều nay, đại đội trưởng sẽ cho người sang phóng hỏa đốt, sợ Việt cộng dùng làm chỗ ẩn núp.
- Còn lựu đạn và mìn gài dưới chân đồi?
- Để đó, từ từ sẽ qua gỡ đem về bên kia củng cố thêm tuyến phòng thủ. Bây giờ phải di chuyển ngay để các trung đội nhận vị trí đóng quân của mình. Mời các trung đội trưởng đến gặp trung úy đại đội trưởng.
Trung úy Bá nai nịt gọn gàng, cây súng colt lủng lẳng bên hông, dắt các trung đội trưởng qua bên đồi lớn. Anh chia sườn đồi ra làm ba phần bằng nhau cho ba trung đội. Ban chỉ huy đại đội cùng trung đội vũ khí nặng đóng trên đỉnh đồi trong dãy nhà của bộ chỉ huy tiểu đoàn trước đây.
Các trung đội nhanh chóng mang súng ống đạn dược và tất cả dụng cụ cần thiết sang. Tiểu đoàn ra đi sáng nay để lại các dãy nhà còn nguyên vẹn nên đại đội ổn định chỗ ở một cách nhanh chóng.
Buổi chiều, trung úy Bá mời tất cả trung đội trưởng và trung đội phó họp trong nhà ăn của tiểu đoàn. Trung úy lên tiếng trước:
- Kể từ đêm nay, một mình đại đội chúng ta lọt thỏm trong vùng rừng núi mênh mông và hoang vu nầy, do đó nguy cơ bị tấn công và tràn ngập rất lớn. Sư đoàn có mục đích chiến thuật riêng của sư đoàn, chúng ta phải tuân theo lệnh của cấp trên. Sư đoàn có thể hi sinh mạng sống của một con cá thu nhỏ bé để đánh bắt con cá mập to lớn, nhưng con cá nhỏ cần phải cố sức cứu lấy mạng sống của mình khi con cá mập xuất hiện. Chúng ta phải bàn bạc kỹ lưỡng để giữ lấy sinh mạng của chúng ta khi con cá mập Việt cộng hung hăng đến đây.
Trung úy ngừng nói, móc thuốc ra mời anh em và châm cho mình một điếu. Đó là thói quen của anh khi phải giải quyết một vấn đề quan trọng. Anh nói tiếp:
- Tôi đã đi quan sát một vòng và nhận thấy hệ thống phòng thủ trên đồi nầy đã được thực hiện khá công phu cho một quân số gấp ba, bốn lần đại đội chúng ta. Bây giờ, mỗi trung đội phải đảm nhiệm phòng tuyến của một đại đội nên hệ thống phòng thủ không còn thích hợp; chúng ta không đủ quân số để đưa vào các vọng gác và bố trí vào tất cả công sự khi bị tấn công. Mỗi trung đội cần xem xét lại vị trí mà mình chịu trách nhiệm để có kế hoạch phòng thủ hữu hiệu. Trước giờ cơm chiều nay, tôi sẽ đến từng trung đội để xem việc phòng thủ của các anh.
Trung úy ngừng một chút để hút thuốc rồi nói tiếp:
- Khi Việt cộng muốn tấn công một đồn lũy hay một vị trí phòng thủ của chúng ta, bao giờ họ cũng cho những toán trinh sát đến tìm cách điều nghiên hệ thống phòng thủ, hỏa lực, thói quen, giờ đổi gác của chúng ta. Kể từ đêm mai, chúng ta phải tìm cách ngăn chận các toán trinh sát của họ không cho đến gần.
Bính hỏi:
- Thưa trung úy, ngăn chận bằng cách nào?
- Bằng những tiểu đội lưu động, hàng đêm làm tiền đồn cho đại đội tại một nơi trong rừng, cách chân đồi vài trăm mét.
- Như thế, có quá nguy hiểm cho anh em không?
- Ít nguy hiểm hơn nằm trong cái rọ là ngọn đồi nầy. Các toán trinh sát của Việt cộng thường khoảng hai hay ba người. Chúng nó cốt đi dọ thám chứ không cốt đánh nhau nên khi gặp tiểu đội tiền đồn của ta thì chúng sẽ bỏ chạy.
Chuẩn úy Tám lo lắng:
- Nhưng họ có thể đưa đến một lực lượng lớn với quyết tâm tiêu diệt chúng ta. Một tiểu đội làm sao chịu nổi.
- Lúc đó, chúng nó đã có kế hoạch tiêu diệt cả đại đội nầy chứ không riêng gì tiểu đội tiền đồn. Bấy giờ, tiểu đội sẽ bắn để báo động rồi tản mác vào rừng sâu, mạng sống của tiểu đội chắc chắn được bảo đảm hơn những người phải cố thủ trên đồi nầy. Ý kiến tôi là như thế. Anh em hãy suy nghĩ để góp ý. Đây là vấn đề cực kỳ quan trọng, vấn đề của cả trăm sinh mạng trên ngọn đồi nầy.
Trung úy Bá nhìn quanh khắp một lượt, thấy mọi người ngồi im, anh nói tiếp:
- Nếu anh em không có ý kiến gì thêm thì kế hoạch đưa một tiểu đội đi tiền đồn bắt đầu từ tối mai. Bây giờ, anh em đã quá mệt vì dời chỗ ở nên đêm nay chỉ canh gác cẩn thận tại đồi nầy mà thôi.
Tân hỏi:
- Mỗi đêm chúng ta đưa mấy tiểu đội đi làm tiền đồn?
- Một tiểu đội thôi, luân phiên giữa ba trung đội. Tiểu đội tiền đồn sẽ nằm ngay phía trước vị trí phòng thủ của trung đội mình để lính gác bên trong biết mà không bắn nhầm anh em bên ngoài. Thiếu một tiểu đội, trung đội sẽ phải bỏ bớt một vọng gác trong đêm nhưng đã có tiểu đội nằm bên ngoài thì không lo nữa.
- Khi cần thì tiểu đội tiền đồn liên lạc với bên trong thế nào?
- Chúng ta không có máy truyền tin vô tuyến để cấp phát cho tiểu đội nên tôi qui định thế nầy, anh em nhớ lấy mà truyền lệnh lại. Mỗi người đi tiền đồn phải mang theo ít nhất một cấp số đạn và hai quả lựu đạn loại tấn công. Tiểu đội trưởng và tiểu đội phó mang theo hỏa pháo. Khi gặp toán trinh sát lẻ tẻ của Việt cộng thì bắn và đuổi đi. Còn khi gặp lực lượng lớn thì giật hỏa pháo cho đại đội biết rồi nhanh chóng rút lui.
- Rút lui về đồi để phòng thủ?
- Không, về hướng ngược lại, càng xa càng tốt để tránh các đơn vị của ta sẽ được trực thăng vận đến. Các đơn vị nầy có thể nhầm anh em là Việt cộng và có thể tiêu diệt anh em.
- Tiểu đội đó sẽ ở mãi trong rừng hay sao? Họ ló ra gặp bên nào cũng có thể lâm nguy.
- Lệnh cho họ ban ngày tìm các đơn vị của ta để trình diện. Các anh đừng lo điều nầy. Khi bắt đầu đụng trân, tôi sẽ liên lạc và báo cho cấp trên hoặc các đơn vị tăng viện biết sự có mặt của tiểu đội tiền đồn của mình.
Bính góp ý:
- Ngay từ bây giờ, trung úy nên báo cho sư đoàn biết kế hoạch tiền đồn của trung úy để sư đoàn lưu ý các đơn vị sẽ đến đây.
- Không, tôi muốn việc nầy chỉ là một chi tiết trong kế hoạch nội bộ của chúng ta mà thôi. Tôi không muốn cho sư đoàn biết.
- Tại sao?
- Báo với cấp trên bất cứ kế hoạch gì cũng có nghĩa là xin lệnh cho thi hành. Sư đoàn có thể bác bỏ và chúng ta bắt buộc phải tuân lênh. Thế là có thể không được phép lập tiểu đội tiền đồn.
- Nhưng mà công việc nầy đúng với chiến thuật phòng thủ thì sư đoàn lấy lý do gì bác bỏ? Tôi nhớ, lúc học trong quân trường, hàng đêm cũng có vài toán sinh viên đi làm tổ báo động bên ngoài. Đó là điều quá bình thường trong phòng thủ.
- Không. Trường hợp phòng thủ của chúng ta ở đây không giống với các căn cứ quân sự khác. Sư đoàn muốn dùng chúng ta để nhử Việt cộng. Phải tạo điều kiện dễ dàng và hấp dẫn để dụ chúng đến. Chúng ta lập tiền đồn để ngăn cản trinh sát của chúng nó là làm trái với ý định của sư đoàn rồi. Làm như thế có khác gì dùng củ khoai để nhử con chuột vào bẫy mà lại cầm roi đứng phía trước xua đuổi nó đi.
- Thế có nghĩa là trung úy chống lại ý định của sư đoàn? Trung úy không sợ bị truy tố ra tòa án binh à?
- Tôi không sợ. Tôi chỉ chính thức nhận lệnh phòng thủ đồi nầy, còn chuyện làm mồi nhử Việt cộng là kế hoạch bí mật của sư đoàn, có phổ biến cho tôi đâu. Việc lập tiền đồn hay tổ báo động hoàn toàn thuộc về quyền hạn của một đại đội trưởng.
Trung úy hạ thấp giọng và nói một cách tình cảm:
- Mà giả dụ, tôi có bị đưa ra tòa án đi nữa thì tôi cũng bằng lòng vì tôi làm việc nầy cốt để bảo vệ mạng sống của anh em và của tôi. Tôi muốn tất cả anh em ở đây đều sống để hằng ngày cùng cầu nguyện cho chiến tranh sớm chấm dứt. Nếu chúng ta ngã xuống và vĩnh viễn nằm lại trong khu rừng nầy thì chiến tranh có chấm dứt hay kéo dài cũng chẳng có ý nghĩa gì đối với chúng ta nữa.
Bính nói:
- Mọi người đều muốn chiến tranh sớm chấm dứt. Các tướng tá trong bộ tư lệnh cũng muốn thế. Kế hoạch chấm dứt chiến tranh của các ông ấy là phải tiêu diệt hết cộng sản xâm lược. Bắt chúng ta làm mồi nhử chỉ là một chi tiết nhỏ trong ý đồ to lớn đó.
Trung úy Bá thở dài:
- Chấm dưt chiến tranh bằng cách bên nầy tiêu diẹt bên kia. Đó có phải điều tốt đẹp hay không?
Buổi họp chấm dứt, mọi người trở về lo thi hành kế hoạch mà trung úy vừa thông báo.
Màn đêm buông xuống dần. Cảnh rùng rợn và chết chóc bao vây lấy nhúm người nhỏ bé trong chốn rừng núi trùng trùng điệp điệp. Đại đội còn một mình ở đây nên phải tăng cường canh gác. Mỗi người ngủ chưa được ba giờ trong đêm.
Nửa đêm, có một phát súng báo động bắn lên từ một vọng gác. Mọi người vùng dậy, vớ ngay súng đạn và mũ sắt, chạy ra tuyến phòng thủ. Một người lính gác la to:
- Thưa trung úy, Việt cộng về đốt phi trường.
Về hướng tây, trên nền đen thẩm, một vầng lửa đỏ bốc lên trông thực rùng rợn. Trung úy Bá hét:
- Tất cả sẵn sàng chiến đấu. Nạp đạn vào đại liên đi. Gọi chuẩn úy Tân cho tôi.
Tân từ trung đội chạy đến:
- Tân đây trung úy.
- Việt cộng về đốt nhà trên phi trường.
- Đốt làm gì? Phi trường đó đâu còn sử dụng nữa.
- Đúng rồi. Trước đây, đó là phi trường dã chiến cho trực thăng và phi cơ vận tải hạng nhẹ nhưng ngưng sử dụng hơn một năm rồi. Mùa mưa vừa rồi đã phá hủy phi đạo, mấy dãy nhà tranh, cái thì sập, cái xiêu vẹo. Tháng rồi tôi có dẫn vài binh sĩ lên đó, trông điêu tàn lắm. Bây giờ, Việt cộng đang đốt mấy cái nhà tranh trên đó. Kìa kìa, hai đứa đang cầm đuốc chạy. Đây lên đó hơn hai cây số nhưng ban đêm đuốc sáng trông rõ ghê.
Tân hỏi:
- Họ đốt mấy cái nhà bỏ đó để làm gì?
- Theo tôi thì chúng nó thăm dò phản ứng của chúng ta. Khi sáng tiểu đoàn di chuyển ra bằng xe, lại có cả phi cơ mở đường nữa thì chắc chắn chúng biết rồi. Có điều là chúng chưa rõ mình có rút đi hết hay không. Có lẽ từ đầu hôm đến giờ, chúng đã đến dưới chân đồi để thám sát nhưng không dám lên nên đến phi trường đốt nhà để dò phản ứng của ta. Tôi mời anh đến đây để hỏi ý anh có nên tỏ cho chúng biết mình đang có mặt ở đây hay không?
- Theo tôi thì nên. Và làm sao tỏ cho họ biết mình có hỏa lực mạnh để hù dọa thì may ra họ sẽ không dám hoặc chậm trễ trong ý đồ tấn công mình. Như vậy, mình có được một thời gian yên tĩnh. Chúng ta là củ khoai làm mồi, họ là chuột. Chuột càng nhát thì củ khoai càng đỡ lo.
Trung úy Ba cười khì:
- Được rồi, tôi cho rót xuống chỗ đang cháy ở phi trường một loạt súng cối để hù dọa cho chúng nó biết là chúng ta đã rút đi một phần nhưng hỏa lực còn lại cũng đủ sức chơi với chúng nó. Anh đi goi trung đội trưởng vũ khí nặng giúp tôi.
Thượng sĩ Bảo chạy đến sau nửa phút:
- Trung úy gọi tôi?
- Thượng sĩ về cho lính gióng cả hai súng cối về phía lửa cháy, rót sáu quả, mỗi cây ba quả liền nhau. Thượng sĩ có nhớ khoảng cách từ đây đến phi trường không?
- Dạ nhớ. Hai ngàn một trăm mét.
- Tốt, cho thuốc bồi và điều chỉnh độ nghiêng nòng súng theo đúng khoảng cách đó. Rồi cho tác xạ nhanh.
- Tuân lệnh trung úy.
Vài phút sau, nhiều tiếng nổ ầm ầm, vọng vào các hốc núi, rền khá lâu mới dứt. Dưới ánh sáng của lửa cháy, Tân thấy xa xa mấy người vứt đuốc, biến mất trong bóng tối. Một lát sau, ngọn lửa lụi dần và tắt hẳn. Màn đêm tĩnh mịch liền lạc trở lại. Nửa giờ sau, trung úy Bá cho lệnh anh em dưới chiến hào vào nghỉ.
Tân không vào nhà. Cậu đến một vọng gác, ngồi kế bên một binh sĩ cho đến khi tia sáng đầu tiên vọt thẳng lên nền trời, in rõ dải mây ngang treo lơ lững bên trên đỉnh núi.
Tân đứng dậy đi vào. Mệt rã rời sau một đêm thức trắng, vừa đặt lưng xuống chiếc sạp tre, Tân ngủ say sưa. Đến gần trưa, cậu mới thức dậy, vội vã bước ra ngoài, gặp ngay trung sĩ Hy từ dưới đồi đi lên. Tân hỏi:
- Thế nào, có gì lạ không anh Hy?
- Bình thường. Sáng nay trung úy cho lệnh sang gỡ mìn và lựu đạn bên đồi cũ, để gài bên ngoài tuyến phòng thủ do mỗi trung đội phụ trách bây giờ. Thấy chuẩn úy ngủ ngon quá nên tôi đã điều động trung đội đi làm.
- Cám ơn anh. Trưa rồi, sao không cho anh em vào nghỉ?
- Sắp xong rồi. Cố một chút nữa cho hoàn tất. Anh em có nguyên một buổi chiều để nghỉ ngơi.
Tân nhìn về phía phi trường, thấy rừng cây im lìm, cậu hỏi:
- Khi đêm Việt cộng về quấy nhiễu, tinh thần anh em thế nào?
- Bình thường. Họ quen rồi. Giặc tới thì đánh, giặc đi rồi thì ngủ tiếp nếu chưa đến phiên gác. Chuẩn úy chưa quen nên thức suốt đêm phải không? Đụng vài trận thì chuẩn úy cũng đổ lì như chúng tôi vậy thôi. À, trung úy Bá chỉ định trung đội mình cử một tiểu đội tiền đồn đầu tiên, đóng cách hàng rào phòng thủ hai trăm mét, ngay phía trước vọng gác số hai của trung đội. Trung úy nhắc phải ở đúng vị trí nầy để tránh ăn đạn của phe mình. Đem theo võng giăng trên cây để ngủ và để canh gác. Về cách ứng xử khi gặp địch thì cứ đúng theo những điều mà trung úy đã phổ biến trong buổi họp các cấp chỉ huy của đại đội chiều hôm qua.
- Hôm nay, lần đầu tiên, mình cử tiểu đội Một được không?
- Dạ được. Tiểu đội Một của hạ sĩ nhất Cung thiện chiến nhất đại đội.
- Anh báo với tiểu đội trưởng cho anh em ăn cơm chiều sớm để chuẩn bị lên đường trước khi trời tối. Bảo hạ sĩ nhất Cung đến gặp thượng sĩ Lập lãnh hai hỏa pháo màu đỏ và bổ sung đạn dược cho đủ một cấp số hay nhiều hơn càng tốt. Năm giờ rưỡi chiều, tập họp để tôi kiểm tra lần cuối cùng.
Tân nhìn xuống đồi, anh em đã xong việc, người nào mặt mũi cũng đỏ gay, mồ hôi nhễ nhại. Nhìn họ, Tân cảm thấy một nỗi thương mến rộn lên trong lòng. Cậu đi một vòng quanh đỉnh đồi, quan sát những nơi mà quân địch có thể bò lên; xong rồi cậu trở về dãy nhà của trung đội. Sau khi cơm nước xong, mọi người nằm rải đều trên dãy giường và ngủ ngon lành trong cái nóng hâm hấp của buổi trưa hè. Trời đứng gió, không khí như cô đặc lại. Từ dưới chân đồi vọng lên tiếng chim quốc gõ nhịp đều đều làm tăng thêm nỗi cô tịch của núi rừng.
Mặt trời ngã dần về hướng Tây. Tân biết rằng trong chốn nầy, mặt trời sớm khuất bóng sau những dãy núi cao nên đêm dài ra và ngày ngắn lại so với chốn đồng bằng. Cậu định đi tìm trung đội phó để cắt đặt công việc ban đêm thì chuẩn úy Bính bước vào.
Bính cười vui vẻ:
- Từ sáng đến giờ muốn sang anh chơi mà mãi lo sắp xếp cho trung đội, bây giờ mới đi được. Khi đêm thấy Việt cộng về đốt nhà anh có sợ không?
- Cũng hơi sợ. Còn em?
- Chẳng sợ chút nào mà còn thấy vui nữa. Ở đây hơn một tháng rồi, ngày đêm trôi qua đều đều cũng chán. Em mong cho chúng nó đến đây, mình có dịp đấu súng một lần cho biết thế nào là đánh nhau. Anh Tân, dịp đó có thể sắp đến rồi.
Tân có vẻ chú ý:
- Em nói đùa hay nói thực?
- Thực chứ.
- Dựa vào đâu mà em nói như vậy?
- Em leo lên đỉnh đồi để qua đây với anh thì gặp trung úy Bá đang liên lạc vô tuyến. Trung úy ngoắt em lại, ra hiệu cho em chờ một chút. Liên lạc xong, anh Bá nói với em rằng đêm rồi, Việt cộng đào hào, cắt đứt con đường đi ra của mình rồi.
- Làm sao trung úy biết được?
- Máy truyền tin của đại đội mình bây giờ bắt trực tiếp làn sóng của trung tâm hành quân sư đoàn. Tiểu khu nhận được tin tức đó từ chính quyền địa phương và báo đến bộ tư lệnh sư đoàn. Có lẽ quân đoàn Hai đang chuẩn bị trực thăng sẵn sàng cung cấp cho sư đoàn mình.
Tân nhíu mày suy nghĩ rồi hỏi:
- Theo em thì việc đốt nhà ở phi trường đêm rồi và việc đào đường có liên can với nhau không?
- Chắc là có. Trung úy Bá đoán rằng họ đã theo dõi đoàn xe chở tiểu đoàn rút về An khê và biết rằng chúng ta chưa đi hết nhưng họ không rõ còn lại bao nhiêu. Vì vậy, một mặt họ đốt nhà ở phi trường để thăm dò, mặt khác, gấp rút cắt đường liên lạc để nhốt mình lại đây. Có thể Việt cộng đang lên kế hoạch ăn tươi nuốt sống đại đội mình. Anh em mình sắp có dịp tham gia vào trò vui rồi. Theo em thì họ muốn đánh gấp, sợ để lâu, mình rút đi luôn thì mất miếng mồi ngon.
- Ý của trung úy Bá thế nào?
- Trung úy cũng cho rằng tình hình nghiêm trọng, nhưng trung úy vẫn giữ nguyên nhận định là Việt cộng chỉ đánh khi các toán trinh sát của chúng đã điều nghiên xong cách phòng thủ của chúng ta. Vì vậy, trung úy nhắc nhở trung đội của anh đưa tiểu đội đi tiền đồn ngay từ đêm nay. Trung úy bảo ngăn cản không cho trinh sát Việt cộng điều nghiên là trì hoãn được cuộc tấn công của chúng.
- Anh cũng đồng ý như vậy. Hơn nữa, đêm rồi mình bắn ra một loạt súng cối, có thể chẳng gây thiệt hại gì nhưng Việt cộng cũng thấy được hỏa lực của mình nên không dám làm liều đâu.
Bính lắc đầu:
- Em không cùng quan điểm của anh và trung úy Bá.
- Vậy theo em thì thế nào?
- Theo em, Việt cộng có thể đánh liền một trận để lấy tiếng vang. Họ có thể leo lên ngọn cây cao trên ngọn đồi gần nhất, cách chúng ta khoảng hai cây số, đặt ống nhòm nhìn sang đây vài lần là biết được chỉ còn một đại đội đóng ở đây thôi. Thế là họ có thể tấn công bằng cách sử dụng ưu thế tuyệt đối về quân số và hỏa lực. Chỉ với một nhúm người ở đây, lại ngoài tầm yểm trợ của pháo binh thì chẳng phải chờ đợi điều nghiên cho mất công sức và mất thì giờ.
Tân cười:
- Chà, chà. Nếu em là cấp chỉ huy của Việt cộng thì anh sẽ nguy khốn nội trong đêm nay. Em sẽ sử dụng lối đánh biển người phải không?
- Sao lại không? Biển người là lối đánh rất nổi tiếng của cộng sản trong chiến tranh Triều tiên và ở cả Việt Nam trong thời kỳ chống Pháp. Cộng sản có thể thí bỏ nhiều nhân mạng cho một mục tiêu chiến thuật hay chiến lược nào đó. Với người cộng sản, sinh mạng là một công cụ rẻ tiền có ở khắp nơi, không cần phải tốn kém nhiều để mua sắm.
- Thế là họ có thể tấn công chúng ta mà không sợ bị thiệt hại nặng?
-Vâng, em đoán như thế. Cứ đánh, thắng hay thua một vài trận đối với họ không quan trọng lắm. Điều quan trọng là họ gây được tiếng vang để người ta chú ý đến lời tuyên truyền của họ là được rồi. Thắng thì tốt mà bại cũng tốt luôn.
Tân cãi lại:
- Bại mà tốt sao được? Bại thì phải thất thế cho sự tuyên truyền chứ.
- Không, theo em thì không phải như thế. Sự tuyên truyền của họ thì không căn cứ vào sự thực đang xảy ra, nghĩa là vào kết quả của trận đánh đâu. “Nhân dân ta đồng loạt nổi dậy, quân dân ta hợp đồng tác chiến, đã thắng lớn tại đâu đó, hạ sát mấy trăm quân địch, thu được mấy trăm vũ khí, vân vân.”. Đó, họ thu băng những lời tương tự như thế rồi dùng để mô tả bất cứ trận đánh nào, miễn là địa điểm họ nói quả thực có trận đánh xảy ra mà báo chí trong nước hay ngoại quốc có nói đến.
Tân ngạc nhiên:
- Tại sao em lớn lên và đi học tại Sài gòn mà biết rõ cách làm của Việt cộng như thế?
- Em rất thường bắt đài Hà nội, đài Bắc kinh, đài Mạc tư Khoa và gần đây, đài Giải phóng nữa.
- Tại sao em bỏ công, bỏ thì giờ đi nghe các đài cộng sản như thế?
- Để đoán xem họ muốn đưa đất nước mình đến đâu?
- Thú thật với em, anh đã có nhiều năm sống chung và hoạt động cho cộng sản nhưng anh không hiểu được cộng sản sâu sắc bằng em.
Bính cười:
- Em nói điều nầy là thực lòng, anh đừng giận em nhé.
- Em cứ nói đi, anh không bao giờ giận em đâu.
- Nầy nhé, theo em, càng gắn bó với cộng sản thì càng không rõ sự thực. Trước hơn ai hết, cộng sản cần phải bịt mắt những người hợp tác để giữ được sự trung thành mù quáng của họ. Nếu sáng suốt thì người ta sẽ không chịu làm tôi mọi cho cộng sản nữa.
Nhìn thấy Tân cúi đầu một cách buồn bã, Bính ái ngại nắm lấy tay bạn:
- Em xin lỗi nếu đã xúc phạm đến anh. Xin anh thông cảm. Khi muốn trình bày cho ai điều gì, em thường không cưỡng lại được khuynh hướng bộc bạch mọi ý nghĩ của mình ra. Có thể nhận xét của em vừa rồi có phần không đúng lắm, hay có phần thái quá.
- Nhận xét đó đúng lắm và chẳng thái quá chút nào. Những người theo cộng sản cũng như con ngựa kéo xe bị che hai mắt nên chỉ thấy cái hướng được cho phép nhìn mà thôi. Đôi khi nghĩ đến quá khứ, anh vừa thấy thương thân, vừa thấy xấu hổ và đáng trách.
- Không, quá khứ của anh không có gì đáng xấu hổ mà còn đáng kính trọng nữa. Cái động cơ thúc đẩy anh theo cộng sản là tấm lòng yêu nước hoàn toàn trong sáng của thời thơ ấu. Lúc nhỏ em cũng có lòng yêu nước nhưng em không bằng anh vì em không dám dấn thân như anh. Khi anh biết mình bị lợi dụng cho mục đích xấu xa và có hại thì anh quay lại làm người tự do. Đó là điều đáng quí. Đáng trách là những người vẫn còn u mê hay cố tình u tối vì không đủ can đảm thoát ra khỏi sự ràng buộc với cộng sản. Anh không nên có mặc cảm về quá khứ của anh. Hơn nữa, anh đã hoàn toàn cắt đứt quá khứ của mình rồi mà.
Tân thở dài:
- Dứt khoát từ bỏ quá khứ không phải là việc dễ dàng.
Bính ngạc nhiên:
- Tại sao vậy? Anh đã chấm dứt mọi liên hệ với cộng sản và về với hàng ngũ quốc gia. Thế không phải là dứt khoát từ bỏ quá khứ sao?
- Phải rồi. Tuy nhiên chỉ mới dứt khoát trên hành động nhưng về tình cảm thì chưa hẳn. Mỗi khi nhớ đến quãng đường thơ ấu, anh vẫn cảm thấy ít nhiều xốn xang trong lòng. Anh chưa quên được những đồng chí cũ của anh đang còn theo con đường đó. Anh nghĩ rằng khi họ nhắc đến anh thì họ cho rằng anh đã đánh mất sự trung thành.
Bính tỏ vẻ tức giận:
- Tại sao lại đánh mất sự trung thành? Ngày xưa anh đi theo Việt Minh, anh thề trung thành với cái gì? Chắc chắn không phải trung thành với đảng vì lúc đó anh có biết đảng là gì đâu, có đúng vậy không?
- Đúng vậy.
- Như tất cả những người yêu nước, anh thề nguyền trung thành với Tổ quốc, với dân tộc. Lúc đó nước Việt Nam dân chủ cộng hoà mới ra đời, với khẩu hiệu cơ bản là độc lập, tự do, hạnh phúc. Em nghĩ rằng, anh thề hiến dâng mình cho những thứ cao quý đó. Nếu ngày nay, anh còn theo cộng sản thì chính anh đã phản lại lời thề ban đầu của anh. Nầy nhé, cộng sản rêu rao dân chủ nhưng đảng nắm hết, dân có chút quyền nào đâu. Bắc Việt bây giờ là một bộ phận bị Mạc tư khoa và Bắc kinh chi phối, thế thì độc lập chỉ là giả hiệu. Tự do thì chắc chắn không có rồi. Vụ đàn áp Nhân văn giai phẩm, sự kiểm soát toàn diện con người ngoài đó cho thấy tự do ở ngoài đó thế nào rồi. Cuối cùng là hạnh phúc. Chắc chắn anh không quên được cuộc đấu tố đẫm máu và nỗi thống khổ kéo dài của đồng bào miền Bắc mà anh Thảo đã kể cho chúng ta nghe ở quân trường Thủ đức. Hạnh phúc mà người cộng sản ban cho nhân dân là như thế đó. Anh từ giã cộng sản, chính là anh đã trung thành với Tổ quốc, với chí hướng ban đầu tốt đẹp và thiêng liêng của anh. Anh không nên ray rứt nữa.
Bính ngừng lại một chút rồi dịu giọng:
- Trong việc từ bỏ cộng sản, anh có một hành động mà em rất khâm phục, bây giờ em mới nói ra. Lúc anh bị bắt là anh đã quyết định từ bỏ cộng sản thế mà anh cương quyết bảo vệ các đồng chí của mình dù phải hi sinh tính mạng trong lúc bị tra tấn. Điều đó có giá trị hơn cả hành động anh hùng mà người ta thường ca tụng. Người anh hùng là người dám hi sinh tính mạng để bảo vệ cái mà mình đang theo đuổi. Ở đây, anh dám hy sinh tính mạng để bảo vệ cái mà mình vừa từ bỏ. Em khâm phục anh chính là chỗ đó. Với cộng sản, anh đã sống rất đẹp mà kết thúc cũng rất đẹp. Anh chẳng còn nợ nần gì với cộng sản nữa. Đúng ra, cộng sản còn nợ anh rất nhiều, cái món nợ mà anh không bao giờ đòi họ phải trả.
Bính dừng lại nhìn bạn, ái ngại:
- Xin lỗi anh, em đang đi quá sâu vào quá khứ và vào tâm tư thầm kín của anh. Không biết anh có phiền không?
- Không sao, em cứ nói. Anh thích sự thẳng thắng. Hơn nữa tư tưởng của em giúp cho anh sáng tỏ được khá nhiều vấn đề.
- Thế thì em phải nói tiếp. Từ lâu qua thái độ và lời nói của anh, em biết anh vẫn còn áy náy về việc từ bỏ cộng sản và em muốn nói ý kiến của em nhưng chưa có dịp. Hôm nay, anh hãy cho em nói cho hết lời. Giới trẻ Việt Nam đã tham gia cách mạng là vì yêu nước chứ đâu phải yêu chủ nghĩa cộng sản. Chủ nghĩa đó là cái thứ được sinh ra ở trời Âu xa xôi do một ông triết gia bất mãn xã hội thời đó. Thế thì cộng sản đâu có liên can gì đến Tổ quốc chúng ta, đến cái giang san mà ông cha mình đã dày công xây dựng. Những người mệnh danh cách mạng muốn đem tròng cái lý thuyết trời Âu đó lên đầu dân tộc mình, lên mồ mả ông cha mình thì anh từ bỏ họ là điều rất phải. Anh không nên có mặc cảm thiếu trung thành với họ. Anh đang đi đúng đường khi trở lại với vị trí người công dân miền Nam. Trong cương vị người công dân miền Nam, anh đi vào chiến tranh để cùng chịu đau khổ với toàn thể đồng bào ruột thịt của mình. Thế thì còn chê trách vào đâu được.
Tân đáp lời với giọng đầy cảm xúc:
- Cám ơn em. Sự phân tích của em đã an ủi anh rất nhiều.
- Anh không nên khen ngợi em thái quá như thế. Chỉ cần anh nhận rằng ý kiến của em không quá sai trái là em mừng lắm rồi. Thôi bây giờ, anh em mình hãy dẹp quá khứ sang một bên để lo cho hiện tại, lo đối phó với tình trạng rất nguy hiểm đang sắp xảy đến cho mình.
Bính ngừng một chút, rồi nói tiếp:
- Anh Tân, trung úy Bá có bàn với em một điều khá quan trọng có liên quan đến anh.
Tân ngẩng lên, chăm chú nhìn:
- Chuyện gì mà quan trọng vậy? Tại sao lại liên quan đến anh?
- Anh cũng thấy, hiện nay chúng ta không có đại đội phó. Hình như cả trung đoàn đều như thế cả. Cho nên, khi đại đội trưởng vắng mặt, như bị rủi ro ngoài chiến trường chẳng hạn thì một trung đội trưởng lên thay thế ngay trong khi chờ đợi lệnh của tiểu đoàn. Đại đội mình có ba trung đội trưởng đều là chuẩn úy nên trung úy muốn chỉ định trước một người thay thế khi khẩn cấp.
- Thì chuẩn úy Tám chứ ai nữa. Anh ấy lớn tuổi, có thâm niên quân vụ lại về đây trước mình.
- Theo trung úy Bá, anh Tám từ hạ sĩ quan mới được lên chuẩn úy, có kinh nghiệm nhưng chậm chạp lại hơi nhát vì đã có vợ và bốn con. Vì vậy, trung úy nói, khi cần thì anh lên thay làm đại đội trưởng tạm thời. Trung úy không muốn chỉ định trước một cách công khai vì sợ nói ra thì xui xẻo nên dặn em, khi cần thì mới nói điều đó ra với mọi người trong đại đội.
Bính nói xong, không đợi Tân trả lời, vội vã bước ra ngoài. Tân cũng ra theo, đi tìm Hạ sĩ nhất Cung để dặn dò công việc của toán tiền đồn đêm nay.

Ngày lại ngày, cuộc sống bình thản trôi qua. Sự lo âu bị tấn công của những ngày đầu dần dần lắng xuống nên binh sĩ trong đại đội bắt đầu có ý nghĩ sư đoàn cho nằm đây để dưỡng quân. Vì vậy đại đội trưởng cứ phải thường xuyên nhắc nhở các cấp chỉ huy trung đội phải đề phòng sự chểnh mảng canh gác của binh sĩ trong trung đội mình.
Nhưng rồi một sự kiện xảy ra làm cho mọi người trở lại với tâm trạng cảnh giác đề phòng.
Một đêm vào giữa khuya, một tiếng nổ lớn vang lên dưới chân đồi. Mọi người vùng dậy, vớ ngay súng đạn chạy ra các hố cá nhân, đạn lên nòng, chăm chú nhìn xuống đồi, theo dõi những bóng đen của những bụi cây hiện lờ mờ dưới ánh sáng yếu ớt của bầu trời đầy sao. Trong trạng thái căng thẳng, họ nhìn bụi cây nào cũng có vẻ di động. Họ biết rằng, ban đêm một bụi cây nào đó trước mặt, có thể chỉ là một cành cây rậm rạp mà kẻ thù đã chặt rời khỏi mặt đất, dùng tay dựng đứng, nương theo đó nhích dần đến vọng gác rồi nhảy xổ lên với thanh mã tấu bén ngót hay cây súng có cắm lưỡi lê nhọn hoắt trên tay.
Tân đang ngồi dưới hố cá nhân, thấy có bóng người tiến tới, cậu hô khe khẽ:
- Ai? Đứng lại. Anh Năm phải không?
- Không, anh Ba. Trung úy Bá đây. Chuẩn úy Tân đó phải không?
- Phải. Tiếng nổ ở đâu vậy, trung úy xác định được chưa?
- Phía trước trung đội Ba, bên ngoài hàng rào, chắc là mìn của mình gài. Ở đó có cái khe dẫn nước mưa từ trên đồi xuống và đổ ra suối. Việt cộng có thể men theo khe nầy để bò lên nên tôi đã cho gài một quả lựu đạn miểng. Có lẽ quả nầy đã phát nổ.
- Ngoài tiếng nổ có gì khác nữa không?
- Người lính gác gần đó bảo, sau tiếng nổ, hình như có tiếng động sột soạt, nhưng không rõ lắm.
- Tại sao không cho lính bắn một loạt về phía đó?
- Vô ích, ban đêm có thấy gì đâu. Vả lại, hướng đó có thể gần với tiểu đội tiền đồn của trung đội Ba. Các anh em cũng nhớ lệnh của tôi là khi nào thấy Việt cộng mới nổ súng, không được bắn bừa bãi.
- Sợ hết đạn?
- Đạn dự trữ khá dồi dào nhưng nếu bắn bừa bãi một cách vô ích thì có lúc cũng cạn. Nhớ là chúng ta phải cố thủ từ bốn tiếng đồng hồ trở lên, không nên hoang phí đạn dược.
- Bây giờ, chúng ta làm gì đây?
- Không có gì đáng sợ. Nếu có đông Việt cộng về dưới kia thì tiểu đội tiền đồn đã bắn hay giật hỏa pháo rồi. Tuy nhiên, cứ để anh em bố trí tại chỗ độ một giờ đồng hồ, nếu vẫn yên tĩnh thì vào ngủ lại. Nhớ dặn lính canh cẩn thận; trung đội trưởng và trung đội phó thay nhau đi tuần tra nhiều lần cho đến sáng.
Tình hình tiếp tục yên tĩnh đến hết đêm. Sáng ra, khi tiểu đội tiền đồn của trung đội Ba vừa lên đến đỉnh đồi, mọi người bu quanh hỏi han. Giọng hạ sĩ Nhi, tiểu đội trưởng oang oang trả lời:
- Lựu đạn dưới khe nổ tung nhưng không biết là thú rừng hay trinh sát Việt cộng vướng phải dây.
Bính hỏi tiếp:
- Anh có đến xem xét không?
- Dạ có. Tờ mờ sáng là tôi dẫn tiểu đội đến đó. Thấy có máu đọng một vũng nhỏ, nhiều giọt máu rải dài về con suối rồi hết. Có lẽ nó bị thương nhẹ thôi.
- Lúc mìn nổ, các anh có nghe thấy gì không?
- Không, chúng tôi đóng phía ngoài cách chỗ đó khá xa, phải đến hơn ba trăm mét, nên chẳng thấy gì cả. Ban đêm trong rừng, sát một bên cũng chưa chắc quan sát được rõ.
Sự việc nầy chỉ gây một xáo trộn nhỏ trong sinh hoạt của đại đội. Vài hôm sau chẳng ai nhắc đến nữa.
Một buổi sáng, các trung đội được lệnh xuống bố trí dưới chân đồi để giữ an ninh cho phi cơ đến tiếp tế. Chiếc trực thăng đáp xuống khoảng trống trên đỉnh đồi, mang theo gạo, thức ăn nhưng không có thuốc hút. Buổi chiều, các trung đội trưởng đồng loạt báo cáo lên đại đội trưởng rằng lính đều bất mãn. Ở trung đội Một, lính còn dọa bỏ gác nếu không kiếm ra thuốc hút cho họ. Cuối cùng đại đội trưởng quyết định cho một trung đội băng rừng ra ngoài xóm có dân ở cách đó hơn mười cây số để mua thuốc hút cho lính.
Chuẩn úy Bính tình nguyện đi.
Cả trung đội Ba khởi hành từ sáng tinh mơ. Suốt ngày, Tân ở nhà lo lắng, đi ra rồi lại đi vào, lắng nghe tiếng súng nổ từ trong rừng về hướng đi của trung đội. May thay, đến xế chiều thì trung đội trở về bình yên. Bính vui vẻ kể lại chuyến đi của trung đội mình:
- Mấy tháng rồi sống biệt lập nơi nầy, y như là đi tù cấm cố. Hôm nay ra thấy mặt người dân thật là vui thích. Dân thấy lính ra cũng mừng rỡ lắm, hai bên chuyện trò thực rôm rả. Trong xóm chỉ có một quán nho nhỏ duy nhất, lính mua hết tất cả thuốc hút và nhiều thứ khác cho vào các bao và thay nhau vác về.
Tân hỏi:
- Em đi theo con đường hay băng rừng?
- Đi trên đường vì rừng già khó đi lắm. Lủi vào trong đó, có lẽ giờ nầy chưa về tới đâu.
- Em có gặp chỗ đường bị đào bứt ngang không?
- Có. Một cái hào khá sâu, xe tăng cũng không thể băng qua được. Đến chỗ đó, em phải ra lệnh lính dừng lại bố trí, cử trung sĩ Mạnh và một binh sĩ lên quan sát kỹ, thấy vắng vẻ rồi mới cho cả trung đội băng qua. Thực là một chuyến đi lý thú. Tháng sau, em lại xin trung úy cho em dẫn trung đội đi nữa.
- Em tính ở đây mãi sao? Anh mong có lệnh đi cho khỏi nơi nầy.
Bính cười to:
- Nhưng chưa được đâu, phải ở chờ một binh đoàn Việt cộng đến đây mình bàn giao thì mới đi khỏi đây được.
Hai bạn cùng cười vui vẻ.
Thêm nửa tháng bình yên nữa trôi qua. Một buổi chiều, trung úy Bá cho gọi các trung đội trưởng đến gấp và nói ngay:
- Tôi vừa được nhận được lệnh của sư đoàn, ngày mai đại đội mình rút ra khỏi nơi đây.
Mọi người hân hoan reo mừng. Tân hỏi:
- Sư đoàn có giải thích tại sao cho mình đi khỏi nơi nầy không?
- Không. Trong quân đội chỉ có ra lệnh thôi, không bao giờ giải thích lý do.
- Có đơn vị nào đến để chúng ta bàn giao vị trí nầy hay không?
- Về sau nầy thì chưa biết sao còn bây giờ thì chúng ta được lệnh rút lui mà không bàn giao cho ai hết.
Trung úy Bá trầm ngâm một chút rồi bảo:
- Có lẽ bộ tư lệnh sư đoàn thấy rằng đại đội mình làm mồi để nhử không thành công nên rút về giao nhiệm vụ khác.
Tân cười to:
- Cục mồi nầy thiu rồi, con chuột không thèm mò đến ăn. Vứt đi thôi.
Mọi người cùng cười theo vui vẻ.
Trung úy Bá nghiêm giọng, nói:
- Được đi khỏi chỗ nầy, anh em chớ vội mừng. Hết đóng đồn thì về đi hành quân. Cuộc đời lính chiến có chỗ nào sung sướng đâu.
Thượng sĩ Bảo cãi lại:
- Hành quân cũng được. Nguy hiểm nhưng vui. Nằm ở đây chán lắm rồi. Mà có phải nằm một cách thoải mái đâu. Lúc nào cũng khắc khoải chờ đợi Việt cộng dẫn tử thần đến đưa lưỡi liềm vào cổ mình.
Bính chỉnh ngay:
- Anh phải nói Việt cộng dẫn tử thần đến đưa búa liềm vào cổ mình thì mới thực chính xác.
Câu nói làm mọi người cười ồ. Ở đây quá hoang vu nên người ta sẵn sàng cười vui với bất cứ câu khôi hài nào.
Trung úy Ba khoát tay:
- Thôi, cười giỡn bao nhiêu đó đủ rồi. Bây giờ hãy nghiêm chỉnh bàn bạc việc thu dọn nơi đây để rút lui.
Chuẩn úy Tám hỏi:
- Rút lui bằng cách nào? Có phải xe đến đón chúng ta như đã đón tiểu đoàn hay không?
- Không. Sư đoàn bảo rằng đưa xe vào thì phải sửa sang lại đường sá, rồi lại phải có thiết giáp yểm trợ, lôi thôi lắm. Sư đoàn chỉ xin cho chúng ta một chuyến trực thăng để chở những thứ nặng nề. Chỉ vài ba người theo phi cơ, còn lại di chuyển theo đường bộ, xe sẽ đón chúng ta ngoài kia, chỗ tương đối an ninh và có thể vào được.
- Chúng ta về An khê hay Qui nhơn?
- Chưa biết. Cứ tới đó lên xe rồi người ta chở đi đâu mặc họ. Bây giờ, các anh về tập họp trung đội thu xếp dần đi. Đúng bảy giờ sáng mai là phải sẵn sàng đón trực thăng đến.
Nghe tin di chuyển, mọi người trong các trung đội reo hò vang khắp ngọn đồi.
Một đêm bình yên trôi qua. Sáng hôm sau, khi màn sương trắng xoá còn bao phủ khắp thung lũng thì đã có tiếng phi cơ văng vẳng từ xa vọng đến. Không bao lâu, chiếc trực thăng đen ngòm đáp xuống đỉnh đồi. Người ta hấp tấp mang những thứ nặng nề lên. Trong các món nầy, quan trọng nhất là hai cây đại liên và hai súng cối nên bốn xạ thủ được phép đi theo. Vài phút sau, trực thăng vút lên và nhanh chóng biến mất trên bầu trời.
Ngay tức thì, đại đội, theo một hàng dọc, bắt đầu xuống núi. Trung đội Ba của Bính đi đầu, kế tiếp là trung đội Một của chuẩn úy Tám, rồi đến ban chỉ huy đại đội và sau cùng trung đội Hai của Tân đi bọc hậu sẵn sàng bẻ gãy sự truy kích của địch.
Ở miền Trung, mùa mưa chưa đến nên đường đi vẫn còn quang đãng, những bước chân dẫm trên lá khô nghe xào xạc. Vài viên sỏi bị bật ra khỏi mặt đất lăn lông lốc xuống chân đồi.
Tân tách ra khỏi đoàn quay lại nhìn lần cuối cái nơi mà cậu đã trải qua những tháng đầu tiên trong quãng đời binh nghiệp của mình. Trên đỉnh và trên sườn đồi, những dãy nhà tranh đứng im lìm một cách buồn bã. Kia kìa, những vọng gác của trung đội, nơi đêm đêm cậu đã ngồi bên những người lính, chăm chú nhìn vào màn đêm tối đen bên dưới. Cậu trở vào hàng, đi sau người lính cuối cùng. Cậu bước qua dòng suối nước trong veo chảy len lỏi qua những gộp đá to. Dưới lòng suối những viên sỏi nhỏ trắng tinh, nằm lẫn trong lớp cát màu vàng phơn phớt. Tân nhớ lại những buổi trưa nóng nực, cậu xuống đây một mình, dầm mình trong dòng nước trong veo mát lạnh, tai lắng nghe tiếng than thở êm êm của núi rừng.
Cậu đưa tay vẫy chào rồi hối hả theo đoàn quân.
Gần trưa, đại đội ra đến xóm nhà dân. Đoàn quân xa đã chờ sẵn ở đó. Mọi người vội vã leo lên, xe bon bon trên đường về Quy nhơn và vào khu hậu cứ của sư đoàn. Tiểu đoàn trưởng và một số sĩ quan đã đứng sẵn ở sân để đón tiếp. Người ta mừng rỡ bắt tay nhau. Đại úy An ôm lấy trung úy Bá:
- Gặp lại đại đội về đây an toàn, tôi mừng quá. Hôm qua nhận được lệnh đón đại đội về, cả đêm tôi không ngủ được, cứ mong cho trời mau sáng. Từ hơn một tháng nay, tôi sợ có lúc lên Kannack hốt xác anh em về, trong lòng luôn luôn bồn chồn không yên. Bây giờ thì ổn cả rồi, đại đội lại trở về với tiểu đoàn. Cậu vào nhận chỗ ở cho đại đội rồi lên văn phòng nhận lệnh.
Chỗ ở tạm của đại đội là một khu nhà trống, nền xi măng, không có giường chiếu gì cả. Mọi người phải trải tấm vải nhựa xuống nền nhà mà ngủ. Tuy thế, ai cũng tỏ vẻ hài lòng vì chỗ ở, tuy không sang trọng nhưng rộng rãi và sạch sẽ, lại nằm trong khu an ninh và đông đúc của vùng ngoại ô thành phố.
- Chuẩn úy Tân!
Cậu quay lại thấy thuợng sĩ Lập đứng ở bệ cửa ra vào, nét mặt tươi cười. Cậu bước tới bắt tay:
- Chào anh Lập, anh mạnh khoẻ không?
- Cám ơn chuẩn úy. Gặp lại chuẩn úy, tôi mừng quá. Tôi chỉ sợ….
Tân cười:
- Anh sợ gì? Sợ tôi chết về tay các đồng chí cũ của mình phải không?
Lập gật đầu:
- Ra trận thì ai cũng có thể chết nhưng cái chết của chúng mình thì bi thảm hơn các cái chết khác. Thôi bây giờ về tới chỗ bình an, ít nhất trong vài ngày sắp tới. Cuộc đời chiến binh thì tính từng ngày. Trung úy Bá mời các trung đội trưởng đến gặp gấp.
- Vâng, anh đi mời các người khác đi, tôi phân chỗ ngủ cho anh em trong trung đội rồi lên ngay.
Cậu bước ra sân và đến gian nhà dành cho ban chỉ huy đại đội. Các trung đội trưởng đã có mặt, ngồi quanh chiếc bàn nhỏ, trên có bình trà, vài cái ly và một đĩa bánh ngọt. Cậu cười vui vẻ:
- Trung úy Bá ăn mừng anh em mình được trở về với tiểu đoàn bằng trà và bánh ngọt đây phải không?
Trung úy chỉ chuẩn úy Bính ngồi ở cuối bàn:
- Không phải của tôi. Chuẩn úy Bính mới mang về tức thì đây.
Tân ngạc nhiên:
- Ở đâu mà Bính có những thứ nầy đây?
Bính cười:
- Vừa xuống xe, em giao việc sắp xếp cho trung đội phó rồi chạy ngay ra dãy hàng quán bên kia đường. Anh Tân có nhớ cái quán tạp hóa có cô bé xinh xinh không?
Tân đáp:
- Nhớ rồi, cô bé tên Duyên. Lúc về đây chờ đợi trình diện đại tá tham mưu trưởng, chiều nào hai anh em cũng ghé qua mua một món gì đó. Cô bé đó còn nhớ Bính không?
- Nhớ ngay. Duyên còn nhớ tên anh là Tân nữa. Cô ấy hỏi sao em đi một mình, còn anh Tân đâu rồi.
- Chú trả lời là anh Tân chết rồi phải không?
- Anh đừng nói bậy. Em bảo anh Tân về quê cưới vợ rồi.
- Cô ấy bèn bưng mặt khóc nức nở?
- Đừng có ham. Cô ấy vẫn tỉnh bơ một cách đáng ghét.
Trung úy Bá nói to:
- Thôi, để mấy chuyện lăng nhăng đó lại chốc nữa bàn tiếp. Bây giờ tới chuyện nhà binh. Các anh chú ý nghe tôi trình bày đây.
Mọi người ngồi ngay ngắn lại, lắng tai nghe. Trung úy nói tiếp:
- Tôi vừa gặp đại úy tiểu đoàn trưởng. Tin tình báo cho hay ít nhất có một trung đoàn chính quy của Việt cộng vừa được đưa từ miền Bắc vào, còn lực lượng vũ trang của chúng nó ở đây, gom lại độ một tiểu đoàn. Vài ngày sau khi tiểu đoàn rút ra để đại đội chúng ta ở lại Kannack thì có dấu hiệu địch đang chuyển quân. Sư đoàn nghĩ rằng địch sẽ tràn ngập tiêu diệt đại đội mình. Bộ tư lệnh sư đoàn đã chuẩn bị quân tham chiến và đã xin Quân đoàn Hai dành sẵn cho một số trực thăng. Khi nghe tin đó, đại úy An không dám nói với ai và lo lắng đến bỏ ăn bỏ ngủ. Đại úy ưá nước mắt khi nghĩ đến cảnh vào hốt xác anh em mình về chôn. Vì vậy, chiều hôm qua, được tin anh em mình về đây, đại úy mừng rỡ vô cùng.
Trung úy ngưng lại, lấy bình trà rót vào các ly. Tân hỏi:
- Anh em mình vẫn thắc mắc là sau khi mình rút ra rồi thì căn cứ Kannack còn giữ hay không và chuyện làm mồi nhử Việt cộng tập trung có còn tiếp tục hay không?
- Tôi có hỏi nhưng đại úy nói không rõ chuyện đó. Tuy nhiên, có tin là căn cứ giao cho sư đoàn Hai mươi lăm Bộ binh, họ tiếp tục giữ hay bỏ thì không biết được.
- Bây giờ, số phận tiểu đoàn mình thế nào? Liệu sư đoàn có trả mình về với trung đoàn Mười lăm hay không?
- Sẽ trả chúng ta về với trung đoàn, nhưng chưa trả ngay đâu. Mình còn phải tham gia một cuộc hành quân hỗn hợp cấp quân đoàn để lùng cho được manh mối của trung đoàn chính quy Bắc Việt. Dùng củ khoai nhử cho con chuột đến, nhưng nó khôn quá cứ lẫn tránh đi mãi, quân đoàn Hai hết kiên nhẫn rồi nên dẹp củ khoai đi để tập trung lùng sục cho ra nơi ẩn núp của nó.
- Chúng ta sẽ tham gia cuộc hành quân truy lùng đó?
- Đương nhiên rồi. Nhưng bao giờ bắt đầu thì thưa biết được. Tiểu đoàn trưởng nói thương đại đội mình lắm. Trong khi chờ đợi hành quân, tiểu đoàn cho đại đội mình nghỉ ngơi hoàn toàn tại chỗ. Lính thì khỏi canh gác, muốn đi chơi đâu thì đi nhưng chiều tối phải về, các trung đội trưởng kiểm tra quân số mỗi ngày một lần trước giờ đi ngủ là được rồi. Riêng sĩ quan thì tiểu đoàn đã mượn được một xe Jeep để cùng nhau về Quy nhơn, ăn chơi cho thỏa thích.
Trung úy đốt thuốc hút rồi nói tiếp:
- Đó, tôi họp với tiểu đoàn có bấy nhiêu chuyện. Bây giờ tôi đi lãnh xe còn anh em về chuẩn bị đi thành phố chơi. Nhớ mang tiền lương đi theo. Mai mốt lại vào rừng thì chẳng biết tiêu pha vào đâu. À, tiểu đoàn có nhắc nhở anh em mình điều nầy. Quy nhơn bây giờ là nơi tập trung rất nhiều sắc lính, nhà hàng quán rượu nhiều vô số. Anh em có uống rượu say thì về doanh trại mình mà nghỉ. Nếu anh em nào sanh sự đánh nhau với lính các đơn vị khác, bị quân cảnh còng tay nhốt vào nhà giam thì tiểu đoàn sẽ lãnh về phạt nặng. Còn về chuyện chơi bời thì ở thành phố Qui nhơn ổ điếm lu bù khắp nơi, các em ngồi đầy trước các khách sạn để đón khách. Nhưng coi chừng, rất nhiều em mang sẵn đủ thứ vi trùng hoa liễu để tặng cho khách mua hoa. Nhớ, sau khi chơi xong rồi thì mua thuốc uống ngừa ngay. Nếu không ngừa, mai mốt đi hành quân mang theo cả ổ vi trùng ngày đêm cấu xé cơ thể mình thì thà lãnh viên đạn của Việt cộng còn sướng hơn!
Trung úy cười ha hả và nói tiếp:
- Thôi về chuẩn bị đi. Mặc quân phục hay thường phục cũng được. Có mấy sĩ quan bên đại đội Hai và đại đội Ba xin tháp tùng. Được, càng đông càng vui. Tôi đi lấy xe và đợi anh em trước cổng trong mười phút thôi, nghe rõ chưa?
Mọi người đứng dậy, vội vã bước ra khỏi phòng.
Vài phút sau, gần một chục sĩ quan, hầu hết là chuẩn úy trẻ tuổi chen chúc nhau trên một xe Jeep, phóng nhanh về thành phố Quy nhơn. Màn đêm bắt đầu buông xuống nhưng đường phố vẫn sáng choang trong ánh đèn điện đủ màu. Phố xá tấp nập, người đi kẻ lại nhộn nhịp.
Xe lượn qua nhiều con đường và dừng lại trước một nhà hàng và khách sạn sang trọng. Mọi người lên lầu ngồi quanh một bàn dài. Rượu và thức ăn được mang lên, anh em ăn uống vui vẻ. Ăn xong, thiếu úy đại đội trưởng đại đội Hai vừa cười vừa nói;
- Tôi là thổ công xứ nầy. Bây giờ, no say rồi, anh em nào cần gái để “xả xui” thì theo tôi vào trong kia, tha hồ chọn. Ở đây giá tương đối rẻ, anh em đừng ngại. Ai không thích món đó thì cứ ngồi tại đây nhậu tiếp.
Thiếu úy nói xong, có sáu người đứng dậy, cười hô hố, buớc ra khỏi bàn và đi vào một hành lang nhỏ hẹp. Trên bàn ăn chỉ còn lại ba người, trung úy Bá, Tân và Bính. Tân mỉm cười hỏi trung úy:
- Sao trung úy ngồi đây? Không thích món đó à?
- Thích thì có thích nhưng sợ lắm. Nghe nói vi trùng giang mai ở đây di chuyển từ người nầy sang người khác, từ lính nội địa đến lính ngoại quốc cho nên nó lờn thuốc rồi. Vướng vào nó thì phải dùng liều rất mạnh mới trị được. Trị không hết mang về tặng cho vợ thì tội lắm. Còn anh Tân, chưa có vợ mà cũng sợ à?
- Sợ chứ. Vả lại, cứ nghĩ một món đồ qua tay người nầy đến người khác, xài cho chán chê mới đến phiên mình thì chẳng còn thích thú gì nữa.
- Hay, nghe được lắm. Còn Bính, chú cũng sợ chứ?
- Em thì chẳng biết sợ gì cả. Nhưng em vốn trọng người đàn bà. Dùng đồng tiền để biến thân xác họ thành đồ chơi cho mình thì em kinh tởm lắm.
Trung úy cười khì khì:
- Chà, chà, đại đội nhận về, không phải hai sĩ quan tác chiến mà hai nhà đạo đức, hai triết gia.
Bính cười theo:
- Chẳng phải vậy đâu. Mỗi người có một quan niệm sống riêng tư, chưa chắc ai đạo đức hơn ai. Mấy anh em kia có vẻ dễ dãi với cuộc sống nên thường họ có tính khoan dung hơn chúng em. Vả lại, biết đâu trong số những người con gái đáng thương đó, có người cần tiền nuôi mẹ nuôi cha mà không biết làm gì khác trong thời buổi chiến tranh nầy. Nếu ai cũng như anh em chúng mình thì cha mẹ những cô gái ấy ắt phải chết đói.
Bính đứng dậy nói tiếp:
- Hai anh ngồi đây, em xuống phố một chút rồi lên ngay.
Bính đi và độ mười lăm phút sau trở lên, thấy bên bàn ăn cũng chỉ có hai người. Cậu ngồi xuống, hỏi:
- Mấy ông tướng đó vẫn chưa ra à? Làm gì mà lâu vậy?
Trung úy Bá lắc đầu:
- Chúng nó chiến đấu hăng quá quên cả rút lui.
- Vậy thì trung úy vào cho lệnh họ rút lui đi.
- Kệ, chừng nào tác xạ hết đạn thì chúng nó phải rút lui thôi.
Bính vừa cười vừa nói:
- Em xuống phố thấy vui lắm. Người ta bảo ban đêm ra ngồi ngoài bờ vịnh cũng thích lắm. Anh Bá ngồi đây đợi đồng đội rút lui, em cùng anh Tân ra bãi biển, anh nhé.
- Được, cứ đi, chốc nữa khi nào về, tôi lái xe ra đón.
Tân chỉ thức ăn trên bàn. Trung úy hiểu ý, nói:
- Cứ đi chơi đi. Tôi trả hết tiền rồi về nhà, anh em góp lại.
Tân và Bính đứng dậy bước xuống cầu thang rồi ra phố. Đi được một đoạn ngắn, Bính bảo:
- Anh đợi em một tí, em lấy món hàng trong nầy.
Nói xong, cậu bước vào cửa tiệm treo rất nhiều đàn, hầu hết là guitare và mandoline. Bính đến thẳng quầy bên trong cùng và trở ra với cây đàn guitare trong bao vải mới toanh. Tân ngạc nhiên:
- Đàn của ai vậy?
- Em mới mua.
- Mua tặng cho ai?
- Mua để dùng chớ tặng cho ai ở đây. Đi ra bờ vịnh, em đàn cho anh nghe.
Hai anh em đi thẳng ra bờ biển. Đang là mùa hè nóng nực nên ở đây khá đông đúc. Người ta chiếm hết các băng đá, một số trải khăn trên cát khô. Hai anh em ngồi trên thành một bồn cỏ, nhìn ra khơi. Mặt biển đen ngòm, rải rác lấp lánh ánh đèn nhỏ xíu của những chiếc thuyền câu.
Bính mở bao rút cây đàn ra, gảy thử các dây rồi đàn một bản tình ca khá phổ biến. Tiếng đàn thực du dương làm cho những người chung quanh quay lại lắng tai nghe. Bản nhạc chấm dứt, Tân quay sang nói:
- Hay lắm. Em học đàn từ lúc nào vậy?
- Lâu lắm, từ năm mới bước chân vào trường trung học.
- Lúc ở nhà, em có hay đàn không?
- Có chứ. Đối với em, tiếng đàn gần như là nhu cầu không thể thiếu được. Làm việc mệt, em đàn lên một bản là tinh thần như được bồi dưỡng bằng một thang thuốc bổ kỳ diệu.
- Em có thích nghe nhạc của đài phát thanh hoặc trong băng ghi âm hay không?
- Thích nhưng không bằng tiếng đàn của chính mình. Về giá trị nghệ thuật thì chắc chắn tiếng đàn của mình không thể sánh nổi với tiếng nhạc của những nghệ sĩ đã thành danh nhưng tiếng nhạc của người khác không thể gây được cảm xúc rất đặc biệt như tiếng đàn của mình được. Khi mình đàn thì tâm hồn mình như quyện vào âm thanh phát ra. Cả hai hợp thành một khối duy nhất chơi vơi trong không gian. Còn khi mình nghe âm nhạc phát ra từ một chiếc loa thì tâm hồn mình vẫn ở yên một chỗ để thưởng thức. Lúc bấy giờ, tiếng nhạc dù hay, dù đẹp đến đâu cũng vẫn ở ngoài tâm hồn mình. Trong trường hợp nầy, âm nhạc và tâm hồn vẫn là hai thực thể rời nhau.
- Rất tiếc, anh không biết đàn cũng chẳng có tâm hồn nhạy cảm như em nhưng khi nghe tiếng đàn, anh cũng thấy đầu óc mình thư thái lắm.
Bính có vẻ mừng rỡ:
- Vậy hả. Thế thì, trong các cuộc hành quân, khi nào dừng lại, em sẽ đàn cho anh nghe để anh em mình cùng được vài phút quên đi nỗi cay đắng trong chiến tranh.
Tân ngạc nhiên:
- Em tính mang đàn đi theo trong các cuộc hành quân sao?
- Mua thì đem ra chiến trường chứ để đâu bây giờ. Cây đàn nầy khá lắm, như anh vừa nghe em đàn đó. Tiếng nó ấm cũng gần bằng tiếng của cây đàn ở nhà em vậy.
Tân vẫn chưa hết băn khoăn:
- Ra mặt trận thì chỉ mang theo súng đạn, chứ ai lại mang theo đàn.
Bính cãi lại:
- Nhưng đâu có luật lệ nào cấm mang đàn theo trong các cuộc hành quân. À có một chuyện chiến trường rất cảm động về cây đàn, em nghe chị Mai kể lại hôm đi phép mãn khóa vừa rồi.
Tân lại ngạc nhiên:
- Sao? Chị Mai của em kể chuyện chiến trường à?
Bính cười ngất:
- Chị Mai lặp lại câu chuyện mà đại úy Thế đã kể cho chị ấy nghe.
- Đại úy Thế là ai?
- Là cái ông đại úy ở tổng tham mưu, đang theo đuổi chị Mai; em đã nói cho anh nghe rồi lúc còn học trong quân trường, anh không nhớ sao?
- Nhớ rồi, nhưng em chưa hề nói ông ta tên Thế.
- Ừ, ông ta là đại úy Thế. Cách đây hơn một năm thì ông ấy là trung úy đại đội trưởng của sư đoàn Một ở mãi tận Quảng trị, Thừa thiên lận. Sau khi bị thương, ông ta được lên đại úy và được về tổng tham mưu làm ở phòng chiến tranh chính trị. Ông ta kể rằng, trong một trận đánh ngoài đó, Việt cộng rút lui để lại mấy chục xác chết trong đó có một xác nằm gối đầu lên một chiếc đàn guitare.
Tân thoáng sửng sốt:
- Thế à, tội nghiệp!
- Tội nghiệp thực. Đại úy Thế bảo rằng cái xác đó còn trẻ lắm và có dáng học sinh. Có lẽ là học sinh bị cộng sản miền Bắc đưa vào trong những tốp đầu tiên để xâm lăng miền Nam.
- Từ ngoài Bắc vượt Trường sơn vào Nam mà còn mang theo cây đàn thì thực là đáng thương.
- Đáng thương và đáng phục nữa. Đường Trường sơn đâu phải dễ đi như đường đồng bằng. Leo núi, xuyên rừng, lội suối, băng qua vực sâu, biết bao gian lao, lại phải mang nặng trên lưng. Thế mà cũng đem theo được cây đàn. Có phải cực nhọc thôi đâu. Còn khổ với cấp chỉ huy của họ nữa chứ. Sĩ quan của cộng sản thì phải thuộc thành phần bần cố nông thì có biết chi là âm nhạc, là cảm xúc, là nghệ thuật. Mấy ông đảng viên đó hẳn là rất xốn mắt khi thấy cậu lính oắc con vào Nam “giải phóng” mà còn mang theo đàn. Hơn nữa, em nghe nói Việt cộng không ưa đàn guitare. Chúng bảo tiếng đàn nầy ủy mị. Các ban văn công của họ chơi toàn accordéon, nghe dồn dập dễ kích thích lòng người.
- Đại úy Thế có kể gì thêm về cậu lính chết với cây đàn không?
- Có, đại úy kể với chị Mai rằng thấy nó nằm chết đầu gối lên cây đàn, ai nấy đều sững sờ. Đại úy nhẹ nhàng nâng đầu nó lên, rút cây đàn ra gảy thử. Các dây đều đúng thanh, chứng tỏ cậu lính Việt cộng nầy thường chơi đàn trên đường hành quân.
- Đại úy Thế biết đàn sao?
- Biết. Chị Mai bảo rằng ông ta đàn khá lắm. Để em kể tiếp anh nghe. Đại úy cúi xuống vuốt mắt cho thằng bé và ra lệnh lính đào cho nó một cái huyệt khá sâu. Có một cậu lính của mình xin đại úy cây đàn nhưng đại úy không cho. Đại úy úy chôn cây đàn theo với thằng bé.
- Cảm động nhỉ.
- Thực là cảm động. Xua những đứa bé như thế vào xâm lăng miền Nam, thực là một tội ác khủng khiếp trong lịch sử loài người.
Tân thở dài:
- Thôi đừng nói chuyện chiến tranh và tội ác nữa, nghe buồn lắm. Em đàn cho anh nghe một bản nào thực êm đềm đi.
- Được, em đàn bản Suối mơ, vừa đàn vừa hát anh nhé.
Sau khúc dạo đầu, tiếng đàn, tiếng hát quyện và nhau, lúc trầm, lúc bổng, lúc dìu dặt, lúc du dương. Khúc ca chấm dứt một cách êm đềm. Tân bảo:
- Em đàn và hát hay lắm.
- Em rất thích bản nầy. Cứ mỗi lần hát lên, em lại nhớ ông nhạc sĩ tài ba đang sống ngoài miền Bắc. Anh có biết tác giả bản nhạc nầy không?
- Biết. Ông ấy cũng là tác giả của bản “Tiếng quân ca” mà Bắc Việt lấy làm quốc ca. Không rõ về sau nầy ông ấy có sáng tác gì nữa không?
- Sáng tác gì nỗi nữa. Em nghe nói ông ấy vướng vào vụ Nhân văn giai phẩm và bị liệt vào “bọn phản động, tay sai của giai cấp tư sản”.
- Có lẽ ông ta đau khổ lắm.
- Không đau khổ sao được. Bao nhiêu hùng tâm dũng khí đem trút cả vào những nốt nhạc tuyệt vời của những ngày đầu cách mạng Mùa Thu. Bây giờ rõ lại mới thấy tài năng và tấm lòng yêu nước của mình đã bị lợi dụng vào một mục đích xấu xa. Với tâm trạng như thế thì còn sáng tác sao nổi nữa. Thực đáng tiếc cho một tài năng hiếm có của dân tộc mình.
Bính cho đàn vào bao và kéo dây cài lại. Cậu nói:
- Ở đây gió lộng, tiếng đàn nghe loãng quá. Hôm nào hành quân vào trong vùng núi, em sẽ ngồi trên một bờ suối, đàn và hát lại bản Suối mơ cho anh nghe. Dài theo dãy Trường sơn của mình, có rất nhiều con suối đẹp tuyệt vời phải không anh?
- Nghe em nói, anh nhớ lại con suối ở Kannack, ngay dưới chân ngọn đồi mà mình đóng quân. Con suối đẹp làm sao!
- Em cũng nhớ lắm. Cứ mỗi lần dầm mình trong dòng suối đó, giữa khung cảnh u tịch của núi rừng, em luôn luôn lắng nghe tiếng nước chảy róc rách qua khe đá, cùng với tiếng chim hót líu lo trong vòm lá dày đặc che kín bầu trời. Ước chi lúc đó em có cây đàn để hòa theo tiếng suối và tiếng chim.
Tân hỏi:
- Trước khi đến Kannack, mình đã có dịp dừng lại ở thành phố nầy và ở Tuy hòa, tại sao em không mua một cây mang theo?
- Lúc đó, mình đã biết đơn vị mình ra sao đâu. Hơn nữa, đi trình diện đơn vị tác chiến mà xách theo đàn, đơn vị trưởng sẽ nhìn mình với cặp mắt thế nào?
- Thế còn thời gian sống ở quân trường, có thể chơi nhạc vào buổi nhiều lúc học xong, sao em không mang đàn vào?
- Ở trong quân trường, em cũng thèm cây đàn lắm. Đi bãi tập suốt ngày mệt nhọc, chiều về chơi vài khúc nhạc là khỏe ngay. Nhưng ở quân trường thì giấu cây đàn vào đâu được. Nghĩ tới việc sĩ quan cán bộ ngày nào cũng đi xét phòng thì đâu còn dám đem đàn vào nữa. Bây giờ thì mình là lính có đóng dấu hẳn hòi rồi thì chẳng sợ ai nữa. Từ nay, đi hành hành quân, một vai mang súng, một vai mang đàn. Gặp giặc thì hạ súng xuống “pằng, pằng, pằng”. Giặc chạy rồi thì hạ đàn xuống “từng tứng tưng”. Cuộc đời lính chiến như thế không thú vị sao?
Bính ngưng nói, vụt đứng lên:
- Em nghe tiếng còi xe Jeep của đại đội mình. Anh em đi tìm mình đó.
- Ối, thành phố nầy có biết bao nhiêu là xe, xe nào cũng có còi cả mà.
- Chắc chắn xe của mình. Tai em nghe nhạc quen rồi. Chỉ cần nghe âm thanh nào đó một lần là em ghi nhớ và sau đó nhận ra được ngay, ít khi sai lầm. Kìa đúng rồi, chiếc xe đang đi tìm anh em mình. Thôi chúng mình về.
Hai anh em phóng ra lề đường. Chiếc xe ngừng lại. Tân cố chui vào, còn Bính vai mang cây đàn phải đứng bên ngoài bấu chặt vào sườn xe. Chiếc xe rú máy lao vút tới trong phố xá đông người, kèn xe vang lên inh ỏi cho đến khi ra khỏi thành phố.

Sáng hôm sau có lệnh tiểu đoàn trưởng gọi trung úy Bá lên trình diện. Tân nói với Bính:
- Có lẽ anh Bá lên nhận lệnh hành quân rồi. Thôi từ giã phố phường.
Mười phút sau, thấy trung úy Bá trở về, Tân và Bính vội đi nhanh đến hỏi:
- Chuẩn bị hành quân phải không trung úy?
Bá lắc đầu:
- Chưa, hôm nay còn được nghỉ.
- Thế, tiểu đoàn gọi trung úy lên làm gì?
Bá cười:
- Lên nhận giấy phạt của quân cảnh.
Bính reo lên:
- Đúng rồi, phạt vì vi phạm luật giao thông. Đêm hôm qua, lúc xe đi ngang qua trung tâm thành phố, em có nghe nhiều tiếng còi của quân cảnh nhưng trung úy tiếp tục phóng xe nhanh như bị ma đuổi.
Trung úy Bá cười:
- Lúc đó có nghe gì đâu. Trước đó, hai cậu bỏ đi ra bãi biển, bọn kia tác xạ trong các phòng lâu quá không chịu ra, tôi ngồi một mình uống hết chai nầy đến chai khác. Lúc ngồi vào tay lái thì say quá chừng, mình không lái nữa mà giao cho rượu lái. Thế mà cũng về được đến đây, rượu lái tài thật. Đây nầy, quân cảnh lập biên bản gởi giấy phạt về đây.
Trung úy móc túi lấy mảnh giấy bị xé làm đôi, ráp lại đọc to:
- Xe chạy quá tốc độ cho phép trong thành phố, bóp kèn liên tục gây náo loạn, chở quá số người cho phép, có người đứng bên ngoài chỗ ngồi, không dừng lại khi có hiệu lệnh.
Bá thôi đọc, nhét mảnh giấy vào túi:
- Bao nhiêu đó lý do, nguyên một tháng lương cũng không chắc đủ để đóng phạt.
- Chừng nào trung úy đi nộp phạt để anh em hùn tiền, mọi người đều phải chịu chung.
- Khỏi phải nộp phạt. Đại úy tiểu đoàn trưởng đọc cho tôi nghe rồi xé giấy quăng xuống đất. Đại úy nói: “Mình có ở đây đâu mà sợ. Vài bữa nữa trả xe rồi vô rừng thì quân cảnh có vào đến trong đó tìm mình để đòi nợ được sao? Nhưng các cậu cũng nên bỏ cái tính lái xe ẩu đi, gây tai nạn cho dân thì phiền phức lắm”. Nghe đại úy nói xong, tôi lượm hai mảnh giấy phạt cất làm kỷ niệm về một đêm ăn chơi trong những ngày làm lính chiến của mình.
- Đại úy tiểu đoàn trưởng có nói gì nữa không?
- Có, ông ấy bảo mình còn nghỉ ngơi được một hay hai ngày nữa thôi rồi hành quân.
- Tại đâu?
- Làm sao biết trước được, tối mật quân sự mà. Tôi nghĩ rằng mình sẽ lùng sục trong rừng, ở địa điểm nào thì chỉ có phòng hành quân sư đoàn mới biết.

Quả thực, ba ngày sau, một buổi chiều, tiểu đoàn nhận được lệnh hành quân. Mỗi người được cấp phát bảy ngày lương khô để mang theo.
Sáng hôm sau, khi mọi người đã sẵn sàng thì đại đội trưởng được gọi lên họp khẩn với tiểu đoàn trưởng. Khi trở về, anh mời các trung đội trưởng vào phòng. Trung úy trải một tấm bản đồ quân sự trên bàn, chỉ vào một nơi trên bản đồ rồi nói:
- Chúng ta sẽ hành quân trong vùng An lão, vùng có những đỉnh núi rất cao. Chắc chắn địa thế vô cùng hiểm trở và việc định tọa độ sẽ rất khó khăn.
Chuẩn úy Tám ngắt lời:
- Có bản đồ thì lo gì?
Trung úy Bá lắc đầu:
- Bản đồ quân sự nầy là của người Pháp để lại. Vì vùng nầy quá hiểm trở, các nhân viên địa dư chưa đặt chân đến được để vẽ lại, nên nhiều nơi bản đồ chỉ dựa trên không ảnh, vẽ một cách sơ sài với những vạch đen chạy dài chỉ hướng của những dãy núi mà chẳng có vòng cao độ, chẳng có hình ảnh của suối khe gì cả. Việc định tọa độ điểm đứng của chúng ta sẽ rất khó khăn. Tôi nói trước như thế để các trung đội trưởng hiểu rõ tình hình mà chúng ta sẽ gặp.
Tân góp ý:
- Mình cứ đi theo tiểu đoàn thì lo gì chuyện định tọa độ.
- Không, từ trước đến nay, luôn luôn đại đội chúng ta đi theo một mũi riêng để bao vây hay ngăn chận đường rút lui của địch nên tôi cũng phải lo việc định điểm đứng của mình trước hết. Đụng trận mà chấm sai tọa độ, gọi pháo binh yểm trợ thì mình sẽ ăn đạn của phe mình.
Trung úy lấy cây thước nhỏ trong túi áo đo vào bản đồ và nói tiếp. Chỗ nầy là điểm xuất phát cách chúng ta đúng tám mươi cây số theo đường chim bay.
- Mình sẽ đến đó bằng cách nào?
- Trực thăng vận. Bây giờ, chúng ta ra tập họp trên sân vận động của sư đoàn. Trực thăng sẽ đáp xuống chở chúng ta đi. Đại đội mình đi trên bốn chiếc. Trung đội Hai của anh Tân đi đầu, thứ nhì là trung đội Ba của anh Bính, thứ ba là ban chỉ huy đại đội và trung đội vũ khí nặng, cuối cùng, trung đội Một của anh Tám. Các trung đội trưởng hãy tập họp trung đội mình, phổ biến lại thể thức hành quân trực thăng vận. Lưu ý anh em là từ trực thăng nhảy xuống, tìm ngay chỗ ẩn núp cho an toàn, không ai được nổ súng khi chưa có hiệu lệnh. Trung đội trưởng phải nhìn bao quát các tiểu đội và luôn luôn giữ được sự liên lạc với tôi. Nên nhớ điều quan trọng nhất của hành quân trực thăng vận là giữ vững được hệ thống chỉ huy hàng dọc ngay khi vừa đổ bộ. Nếu rơi trúng vào điểm nóng thì giây phút đầu tiên có tầm quan trọng rất lớn cho kết quả của cả trận đánh.
Tân nói:
- Tôi nghĩ rằng điểm đổ bộ phải được dọn sạch trước cho an toàn để tránh thiệt hại cho phi đoàn chứ.
- Thông thường là như thế nhưng có khi cũng phải nhảy ngay sau lưng địch hoặc vào ngay ổ để bất ngờ tiêu diệt địch. Đó là điểm nóng mà tôi vừa mới nói. Thôi, các anh đưa trung đội mình ra sân đi, kiểm tra quân số, vũ khí đạn dược. Trong nửa giờ nữa chúng ta lên đường.
Sân vận động của sư đoàn là một khu đất rộng, cách đường lộ khoảng ba trăm mét. Nắng trong mấy tháng liên tiếp vừa qua làm cho cỏ cháy khô, trơ ra mặt đất màu vàng xám. Cả tiểu đoàn đứng lố nhố.
Có tiếng động cơ máy bay rõ dần rồi một đoàn trực thăng vận tải ào ào bay đến, cánh quạt quay vù vù làm cho bụi đất trên sân tung lên mù mịt. Mỗi trung đội vội vã chui vào bụng một chiếc. Lập tức các phi cơ bốc lên cao và lao về phía những dãy núi xanh lơ. Bên cánh cửa mở rộng, một xạ thủ đại liên lom lom nhìn xuống mặt đất.
Phía dưới, những ngôi nhà nhỏ dần và mỗi lúc càng ít đi. Không bao lâu, chỉ còn những đỉnh đồi nối tiếp nhau, có nơi cây cối um tùm, có nơi lởm chởm đá. Máy bay lướt qua một thung lũng khá sâu, dưới đáy lấp lánh một dòng suối bạc đổ vào một thác trắng xóa.
Đang bay trên cao, trực thăng bỗng sà xuống thấp, những ngọn cây to ra một cách nhanh chóng, chạy giật lùi đến chóng mặt. Bên dưới hiện ra một khoảng đất trống. Trực thăng hạ xuống lơ lửng cách mặt đất độ hai mét. Anh xạ thủ đại liên thét to:
- Nhảy xuống, nhảy xuống.
Vừa hét, anh vừa đẩy mạnh vào lưng những người ở sát cửa. Cả trung đội lần lượt phóng xuống. Vừa chạm đất, nhiều người ngã nhào vì gió của cánh quạt. Lập tức, họ nhỏm dậy, phóng tới, tìm một mô đất cao nằm mọp xuống, súng chĩa thẳng về phía trước.
Đổ quân xong, đoàn trực thăng vội vã bay lên và vút đi, không bao lâu chỉ còn là những đốm đen nhỏ in hình trên nền trời trắng bạc.
Tân nằm im phía sau một gò mối, cảm thấy đau rát ở đầu gối bên phải. Cậu nhớ, lúc nhảy từ trực thăng xuống, cậu té sấp, đầu gối cụng mạnh vào một tảng đá. Cậu nhìn thung lũng sâu, bên kia là quả núi cao nghều nghệu. Cậu biết mình cùng với đại đội sắp phải lao vào những đoạn đường gian nan hiểm trở. Nếu cái đầu gối bị thương thì quả là điều rất đáng lo.
Cậu nhìn quanh một lượt, thấy hoàn toàn yên tĩnh, mọi người trong trung đội của mình và của cả đại đội đang nằm bố trí đợi lệnh. Cách xa hơn một trăm mét, trung úy Bá ngồi dưới một gốc cây to đang nói trong máy truyền tin. Cậu đứng dậy, bước tới vài bước. Đầu gối hơi đau, nhưng bước chân vẫn còn vững. Nhiều người khác cũng đứng lên phủi bụi và sửa lại quần áo cùng ba lô trên vai.
Bính chạy đến hỏi với giọng lo lắng:
- Anh Tân, có bị thương không?
- Không, sao em hỏi vậy?
- Em nhảy xuống sau anh, thấy anh té nhào, em lo quá.
- Không sao, chỉ hơi ê ẩm thôi. Lần đầu tiên nhảy trực thăng, chưa có kinh nghiệm. Lần sau sẽ khá hơn. Hôm nay, may mắn nhảy xuống vùng an toàn. Rơi vào điểm nóng thì đâu được đứng mà trò chuyện thế nầy.
Bính cười một cách hồn nhiên:
- Em thì thích nhảy vào điểm nóng hơn. Trên trời sà xuống, được đón tiếp bằng những loạt súng và mình cũng lịch sự đáp trả thì quả thực là lý thú.
- Lúc nào anh cũng thấy em lạc quan yêu đời. Kia kìa, đại đội trưởng gọi mình đến nhận lệnh.
Hai anh em bước vội về phía trung úy Bá. Anh đưa ống nhòm lên mắt và hướng về phía ngọn đồi bên cạnh. Trung úy bỏ ống nhòm xuống, mở la bàn và bản đồ ra ngắm một lúc rồi nói với Tân và Bính:
- Hai anh đưa thẳng tay ra trước, từ đỉnh đồi, nơi cao nhất, qua trái một ngón tay thì thấy một cây cao có tàn lá tròn như cái bát. Thấy chưa?
Hai người làm theo lời trung úy và cùng trả lời:
- Thấy rồi, sao nữa?
- Mình lấy cây đó làm chuẩn để nhắm đi. Từ đây đến cây ấy ước lượng ba ngàn mét. Nếu không gặp địch chận đánh thì chúng ta có thể sẽ nghỉ trưa tại đó để dùng cơm. Sau đó tôi sẽ gióng hướng để đi tiếp. Anh em cho trung đội mình chuẩn bị lên đường. Trung đội Hai của anh Tân đi trước mở đường, sau cùng là trung đội Ba của anh Bính. Tôi đi chung với trung đội Một của anh Tám. Nếu gặp địch thì anh Tân nhớ bố trí lại và liên lạc ngay với tôi. Lính không được nổ súng nếu chưa có lệnh vì hai bên chúng ta có hai cánh quân của hai đại đội khác. Phải cố gắng giữ cho đúng hướng tiến quân để khỏi đụng với hai mũi kia. Nếu gặp trở ngại không thể theo đúng hướng được thì báo cho tôi biết. Thôi, bắt đầu tiến quân.
Đại đội theo hàng dọc nối đuôi nhau xuống đồi. Lúc đầu đường còn quang đãng dễ đi nhưng mỗi lúc một rậm rạp và đầy gai góc. Đến chân đồi thì một con suối hiện ra với dòng nước trong veo mát lạnh. Đoàn người lội ngang qua dòng nước, xuyên qua một đám cây rậm rạp và bắt đầu leo lên dốc. Qua một vài chỗ trống, ánh nắng rọi thẳng xuống lưng làm cho mặt mày người nào cũng mồ hôi nhễ nhại, hơi thở phì phò.
Đang đi Tân dừng lại vì tiếng gọi í ới từ phía sau. Cậu ngoảnh đầu lại hỏi to:
- Chuyện gì vậy?
Có tiếng đáp lại:
- Có lệnh dừng lại nghỉ một chốc. Chuẩn úy trở lại gặp trung úy.
Tân ra lệnh cho trung đội dừng lại rồi quày quả quay lui.
Trung úy Bá đang đứng dưới một gốc cây to, ngửng mặt nhìn lên. Bên trên một người lính đang bám vào một cành cây khá cao. Trung úy hét to:
- Thấy chưa, một gộp đá thực to, màu trắng, nằm chồng lên một khối khác.
Tiếng người lính trên cao vọng xuống:
- Chưa thấy, phải leo lên thêm nữa. Vài phút sau, tiếng nói lại vọng xuống:
- Thấy rồi. Nó nằm phía nầy nè.
Trung úy hét to:
- Thằng ngu, phía nầy là phía nào? Mày đứng trên đó chỉ, dưới nầy tao đâu có thấy được. Lấy la bàn, mở nắp ra. Xoay cho kim chỉ vào số không. Dóng xem cái khối đá đó chỉ về số mấy trên la bàn. Được chưa?
- Được rồi, khối đá, hướng số 35. Không, số 32 thì đúng hơn.
-Thôi được rồi. Trong khoảng từ 32 đến 35 độ kinh đông. Ước lượng khoảng cách từ đây đến đó là bao nhiêu?
- Dạ khoảng hai ngàn mét.
- Tốt, xuống đi.
Trung úy quay lại Tân đang đứng chờ:
- Qua đoạn đường vừa rồi chúng ta đã đi lệch hướng. Tôi vừa liên lạc với tiểu đoàn để nhờ tiểu đoàn định tọa độ cho chúng ta. Tôi đề nghị xin pháo binh bắn đạn khói nhưng đại úy An không cho. Ông lấy cái mốc là gộp đá màu trắng, may mà thằng binh nhì Thà nhận ra được. Bây giờ chúng ta đang ở chỗ nầy.
Trung úy lấy tay chỉ vào bản đồ và nói tiếp:
- Chúng ta phải đi đến địa điểm nầy để nghỉ lại đêm nay. Muốn đến đó phải đi theo hướng 60 độ so với phương bắc từ. Bây giờ, anh đi đầu thì cầm la bàn nầy. Nhớ là chúng ta không thể đi thẳng một hướng được mà phải nhích qua nhích lại để tránh chướng ngại vật. Vì vậy anh phải xem la bàn cho thường để chỉnh hướng đi. Trên bản đồ, chúng ta còn cách mục tiêu sáu cây số nữa. Đó là đường thẳng, chiếu trên mặt phẳng nằm ngang. Trên thực tế, chúng ta đang lên dốc và sẽ xuống dốc, đường đi lại quanh co liên tục nên đoạn đường mà chúng ta phải vượt qua là gấp đôi khoảng cách theo đường chim bay trên bản đồ.
Anh vén tay áo nhìn đồng hồ và nói:
- Anh cho anh em dừng lại ăn trưa trong vòng một giờ rồi tiếp tục lên đường. Bảo anh em cố gắng đi nhanh để đến đó vào xế chiều, còn thì giờ tắm rửa và nấu cơm.
Tân quay trở lại truyền lệnh cho trung đội rồi ngồi bệt xuống đất, tựa lưng vào một tảng đá, lấy phần cơm mang theo ra ăn.
Đúng một giờ sau, cậu đứng dậy, khoác ba lô lên lưng, mang súng vào vai và hối thúc trung đội lên đường. Đại đội tiếp tục leo lên đỉnh đồi rồi đi xuống.
Buổi chiều, khi mặt trời ngã về hướng Tây, những tia sáng lấp ló qua tàn lá thì trung đội của Tân đến bên một dòng suối khá to. Những người đi đầu vội nhảy xuống đưa cả hai tay vốc nước khỏa lên mặt một cách khoan khoái. Tân cũng nhào xuống, nhúng cả đầu trong nước rồi ngẩng lên, nước chảy xuống cổ, xuống ngực, thấm vào chiếc áo đẫm mồ hôi. Một người lính đứng kế bên nói:
- Chỗ nầy có nước tốt quá. Cho dừng đêm lại đây đi chuẩn úy. Gần tối rồi, tiếp tục đi, rủi không gặp nước thì không nấu được cơm.
Tân đáp:
- Hi vọng đây là mục tiêu nghỉ đêm của chúng ta. Anh em ngồi tại chỗ, đừng rời súng đạn, chờ trung úy đại đội trưởng đến mới biết được.
Cậu ngoắt một binh sĩ đến và bảo:
- Chú quay lui báo cáo với trung úy rằng chúng ta đã tới con suối khá lớn có nước. Ban chỉ huy đại đội có súng cối và đại liên đi kèm nên tiến chậm, có lẽ còn cách chúng ta khá xa. Chú quay lại tìm nhanh lên. Nói với trung úy là trung đội mình đang dừng quân lại chờ lệnh.
Cậu binh sĩ vâng dạ rồi chạy ngay trở lại lên đồi.
Không lâu sau, trung úy Bá đến nơi. Từ trên cao, anh chạy vội xuống và cũng như mọi binh sĩ khác, trung úy cúi mặt xuống suối uống nước một cách ngon lành. Lúc ngẩng lên, trung úy ngoắt cậu lính mang máy truyền tin lại. Sau vài phút nói chuyện trong máy với tiểu đoàn, trung úy cho lệnh dừng quân. Anh đi một vòng quanh bờ suối, phân vị trí đóng quân cho từng trung đội.
Mọi người vui vẻ cởi ba lô, cởi súng treo lên cây rồi đi nhặt cành khô về nhóm bếp. Tiếng nói, tiếng cười đùa râm ran cả một vùng, ánh lửa bập bùng rải rác khắp nơi.
Tân nhận vị trí cho trung đội, đặt ba vọng gác cho ba tiểu đội xong, vừa quay lại thì thấy Bính đi đến với vẻ mặt tươi cười:
- Anh Tân, ở đây đẹp quá. Đêm nay, lần đầu tiên được ngủ trong rừng già thực là thú vị.
- Sao lại là đêm đầu tiên? Hơn hai tháng sống ở Kannack không phải là rừng già sao?
- Không, ở Kannack có nhà cửa, có giường chiếu hẳn hòi. Ở đây, ngủ qua đêm trên chiếc võng căng giữa hai thân cây, trong khung cảnh thiên nhiên hoang sơ nầy, đúng là ước mơ của em từ thuở còn ngồi trên ghế học đường. Chốc nữa, anh đến xem chỗ ngủ của em. Nơi đó có hai gộp đá nhô ra, làm cho dòng suối hẹp lại chảy ồ ồ. Em căng võng vào hai gốc cây hai bên dòng suối. Tối nay, em sẽ ngủ ngay trên dòng suối hẹp đó. Tiếng nước chảy đều đều sẽ là khúc hát tuyệt vời và bất tận ru ngủ em đêm nay. Đó anh thấy chưa, thực là thi vị.
Bính chỉ tay vào dòng suối:
- Con suối nầy thực đẹp.
- Có phải chính là con suối mà sáng nầy chúng ta đã qua không?
- Đúng nó đó. Em mới gặp trung úy Bá và xem trong bản đồ. Đoạn mà mình gặp sáng nay là phía thượng nguồn nằm bên kia đồi.
Tân thắc mắc:
- Tại sao khi sáng mình không men theo dòng suối đến đây có phải là đỡ vất vả hơn leo lên đỉnh núi rồi tuột xuống?
- Khi nãy em có hỏi đúng câu mà anh vừa nói. Quả thực, đi men theo dòng suối thì thích hơn vượt núi nhiều. Đoạn đường tuy có dài hơn chút ít nhưng dễ đi, cảnh vật xinh đẹp, sẵn nước uống bất cứ lúc nào cũng có, và đỡ tốn năng lượng leo lên rồi tụt xuống với khối hành trang nặng nề trên lưng.
- Trung úy trả lời thế nào?
- Trung úy cười bảo rằng anh em mình mới ra đơn vị nên chưa rõ luật lệ hành quân. Sĩ quan soạn lệnh hành quân luôn luôn vạch một đường thẳng trên bản đồ, từ điểm xuất phát tới điểm đến. Đơn vị buộc phải đi theo con đường thẳng đó, nếu gặp địch thì bộ chỉ huy hành quân có thể yểm trợ bằng pháo binh một cách nhanh chóng. Hơn nữa, mỗi cuộc hành quân thường gồm nhiều mũi tiến công; nếu không theo đúng lộ trình chỉ định thì có thể gặp một cánh quân khác, thuộc phe mình, hai bên có thể choảng nhau và bên đi bậy sẽ được thưởng vài chục quả đại bác hay có khi cả bom và hỏa tiễn của không quân mình nữa. Nhưng thôi, dẹp chuyện đánh nhau đi. Một buổi chiều đẹp như thế nầy, nên quên cuộc chiến đi cho tâm hồn thảnh thơi để thưởng thức cảnh đẹp như tranh như vẽ ở đây. Anh đến chỗ ngủ đêm nay của trung đội em; em sẽ đờn và hát cho anh nghe.
- Bính sẽ đàn bản Suối mơ nhé?
- Phải rồi, đây chính là dòng suối mơ của chúng ta.
Hai bạn men theo dòng suối về vị trí của trung đội Ba. Bính lấy cây đàn treo trên cành cây xuống. Hai người ngồi trên hai gộp đá đối diện nhau qua con suối. Cậu nói:
- Sáng nay nhảy từ trực thăng xuống, em lo cây đàn bị rớt bể. May mà còn nguyên.
Cậu nói xong thì bắt đầu dạo nhạc rồi cất tiếng hát theo tiếng đàn. Những người lính chung quanh ngẩng đầu lên lắng nghe. Có người bỏ cả công việc đến gần chăm chú nhìn theo những ngón tay nhảy nhót trên những phím đàn. Tiếng đàn, tiếng hát dìu dặt hòa với tiếng gió vi vu trên cành lá, tiếng nước róc rách chảy qua hốc đá; tất cả những âm thanh êm đềm đó đang đưa tâm hồn những chiến binh ra khỏi cuộc chiến huynh đệ tương tàn để đi vào một thế giới chỉ có tình yêu giữa con người với thiên nhiên.
Bản nhạc dứt, nhiều tiếng vỗ tay đồng loạt vang lên. Một người lính la to:
- Hay lắm chuẩn úy ơi, chơi một bản nữa đi.
Tân nói với Bính, giọng đầy cảm xúc:
- Bọn lính mình cũng biết thưởng thức lắm. Lúc em đàn và hát, ai cũng im lặng lắng nghe. Tội nghiệp, những con người đáng yêu như thế nầy mà không được sống bên gia đình, bên vợ con để hưởng hạnh phúc mà phải lăn thân vào cuộc chiến tranh tàn khốc không biết bao giờ mới chấm dứt. Em đàn và hát cho anh em nghe tiếp đi. Đó cũng là một sự an ủi cho đồng đội đáng thương của mình.
Tiếng đàn, tiếng hát lại tiếp tục và kéo dài đến lúc bóng đêm bao trùm cảnh vật, những đỉnh núi hiện lờ mờ dưới ánh trăng thượng tuần.

Một đêm bình yên trôi qua. Khi những vì sao cuối cùng biến mất trên nền trời xám bạc, núi rừng thức giấc vì tiếng vượn hú mỗi lúc một dồn dập, âm thanh cao dần và cuối cùng như những mũi tên vút lên tận trời xanh.
Tân mở mắt nhìn lên, vòm lá bên trên nhè nhẹ lay động trong gió sớm. Cậu lắng tai nghe tiếng nói chuyện khe khẽ rì rầm. Cậu nhìn quanh thấy có nhiều bếp lửa đang cháy đỏ, lính trong trung đội đã thức dậy nấu ăn buổi sáng và bới theo cho bữa ăn trưa. Cậu bước xuống võng, rùng mình vì cái lạnh từ vách núi dội ra.
Một binh sĩ gọi, với giọng thân mật:
- Chuẩn úy lại đây ngồi sưởi cho ấm.
Cậu nhìn kỹ rồi hỏi:
- Thằng Tá đó hả? Mày dậy lâu chưa?
- Dạ, từ ba giờ khuya. Em gác phiên chót mà. Ngồi gác ngoài bờ suối lạnh quá. Hết phiên gác, em vào đây đốt lửa sưởi cho ấm. Trung úy sĩ Hy đi đâu ra ngoài về kìa.
Tá gọi to:
- Trung sĩ lại đây ngồi chơi với chuẩn úy. Nước sắp sôi rồi, em sẽ mời mỗi vị một ly cà phê. Xua cái lạnh buổi sáng không gì hơn cà phê.
Trung sĩ đến gần. Tân hỏi:
- Tình hình có gì lạ không?
- Bình yên vô sự.
- Các toán gác đêm thế nào?
- Tốt cả. Tôi có đi tuần ba lần, thấy chuẩn úy ngủ say quá nên tôi không gọi.
- Hôm qua leo núi suốt ngày, mệt mỏi quá tôi ngủ say như chết.
- Vì chuẩn úy chưa quen đó thôi. Chuẩn úy đừng lo. Các tiểu đội trưởng của mình thạo việc và cẩn thận lắm, nhận vị trí đóng quân xong là họ tự lo địa điểm phòng thủ và phân công gác ngay. Mình chỉ còn việc đi kiểm tra thôi.
Tá chen vào:
- Ở đây có lẽ nhiều thú rừng lắm?
Trung sĩ Hy hỏi:
- Sao mày biết?
- Em gặp. Khuya nay, ngồi gác được khoảng nửa giờ thì em nghe sột soạt trước mặt. Em ngồi núp sau một tảng đá, kê súng lên, mở khóa an toàn, cố nhướng mắt nhìn nhưng không thấy gì cả. Trong rừng tối đen. Trăng lặn từ lâu, còn ánh sáng của sao thì quá mờ không xuyên qua nổi tàn lá trên cao.
- Lúc đó mày có sợ không?
- Không sợ lắm, nhưng hồi hộp. Phải đề phòng chứ. Nếu nhận ra là Việt cộng hay thú dữ là em nổ súng ngay. Tiếng sột soạt tiếp tục từng chặp, vẫn trước mặt với một khoảng cách không thay đổi nhiều. Em mò lấy cái đèn pin trong túi quần và rọi về hướng đó. Em thấy đôi mắt thú rừng phản chiếu ánh đèn. Đôi mắt ngẩng lên bất động trong vài phút. Em thèm nổ súng quá mà không dám, sợ bị kỷ luật. Nếu lúc đó em nhắm vào giữa hai mắt nó mà bóp cò thì sáng nay cả đại đội có thịt nướng ăn để leo núi một ngày nữa rồi.
Tá vừa cười ha hả, vừa nói tiếp:
- Tiếc quá, tiếc quá. Chuẩn úy Bính đến kìa. Mời chuẩn úy tới uống cà phê. Nước sôi rồi, em bắt đầu pha đây.
Bính vừa ngồi xuống vừa nói:
- Có chuyện gì vui dữ vậy?
- Thằng Tá kể chuyện hồi khuya ngồi gác gặp thú rừng mò tới mà không dám bắn.
Bính cười:
- Con thú gì vậy?
- Đâu có biết con gì?
- Sao không rọi đèn?
- Có chứ, nhưng không thấy gì hết ngoài hai con mắt phản chiếu ánh sáng mà thôi.
Trung sĩ Hy chen vào:
- Thằng Tá nói đúng đó. Ban đêm trong rừng, rọi đèn pha cũng chẳng thấy rõ. Hình như lá cây rừng hấp thụ hết ánh sáng, nhưng đôi mắt thì hiện ra rất rõ. Những người thợ săn có kinh nghiệm nhìn màu sắc và khoảng cách của đôi mắt thì có thể biết được đó là con gì.
Tá gật đầu:
- Quả thực em chẳng thấy con gì, nhưng em đoán nó khá lớn, có thể bằng con mển hay con nai.
Bính có vẻ hứng thú:
- Sao anh không bắn đại đi?
- Đâu có được chuẩn úy. Quân lệnh mà. Trong lúc hành quân, chỉ được nổ súng khi nào có lệnh hoặc thấy Việt cộng rõ ràng. Nếu bắn bậy có thể bị thi hành kỷ luật, em đâu có dám.
Tân bâng khuâng hỏi:
- Mày có thích gặp Việt cộng để bắn giết không?
- Để làm gì hả chuẩn úy?
- À, thì để lập công, lên lon.
- Em chẳng thích lập công bằng cách giết chết người khác đâu. Lập công để làm gì? Lên lon để làm gì? Em đi lính cho hết mấy năm quân dịch rồi về quê làm ruộng, chứ em đâu có thích lập công trên chiến truờng.
- Nhưng khi vào quân đội thì đương nhiên Việt cộng là kẻ thù của mình rồi. Mày phải tìm cách tiêu diệt kẻ thù càng nhiều càng tốt chứ.
- Không, em chẳng coi Việt cộng là kẻ thù của em đâu. Họ sống ở miền Bắc hay trong vùng kiểm soát của Việt cộng ở miền Nam thì họ cũng bị bắt buộc đi quân dịch và cầm súng như em thôi.
Bính chen vào:
- Anh không coi họ là kẻ thù nhưng họ coi anh là kẻ thù. Khi một thanh niên được đẩy vào bộ đội của cộng sản thì điều quan trọng nhất là họ được nhồi nhét một ý thức căm thù đến độ trở nên khát máu, hừng hực khí thế bắn giết chúng ta. Anh không biết điều đó à?
- Có, em có nghe nói và em cũng có dịp thấy họ hăng hái bắn giết lắm. Em lấy làm lạ, cùng là đồng bào với nhau, tại sao bỗng dưng họ xem mình như kẻ thù không đội trời chung? Họ sống ngoài Bắc, dân miền Nam mình có đụng chạm gì đến họ đâu mà họ lại vác súng vào đây mà bắn giết, không để cho mình yên ổn làm ăn.
Tân đáp:
- Nhưng họ nói vào đây với chính nghĩa là “giải phóng miền Nam”.
- Chính nghĩa cái con khỉ. Ai cần họ giải phóng? Họ cứ ở yên ngoài Bắc lo kiến thiết miền Bắc, để cho trong Nam mình sống yên ổn kiến thiết miền Nam. Nếu họ không bày cái trò giải phóng thì giờ nầy em đang làm ruộng để cho ba má em đỡ cực nhọc. Giải phóng, giải phóng cái gì, ai cần họ giải phóng?
Tá đứng dậy, nói tiếp:
- Thôi, hai chuẩn úy và trung sĩ ngồi tiếp tục uống cà phê và nói chuyện đi. Em đi dẹp chỗ ngủ khi đêm. Gác từ khuya đến giờ chưa dọn dẹp gì cả. Phải chuẩn bị sẵn sàng để lên đường.
Nói xong, người binh nhì bỏ đi. Trung sĩ Hy nói:
- Hai chuẩn úy nghe thằng Tá nó nói đó. Tâm trạng của hầu hết binh lính mình đều như thế cả. Mang súng ra chiến trường để đánh nhau với những người mà mình không hề coi là kẻ thù. Kẻ thù đích thực cần phải tiêu diệt thì không thể nào gặp mặt được. Chúng nó đang ở quá xa, trong những dinh thự to lớn và kiên cố ở các thành phố ngoài miền Bắc.
Bính gật đầu:
- Những người lính miền Nam vẫn sáng suốt nhận ra kẻ thù của mình không phải là những người mà mình đối đầu trên chiến trường. Cái điều bi đát vô cùng của cuộc chiến nầy nằm trong lòng của những binh sĩ miền Nam. Họ không coi đối phương là kẻ thù nhưng phải nổ súng khi gặp nhau ngoài chiến địa.
- Vì không bắn Việt cộng thì chúng cũng giết mình.
- Đúng vậy. Chúng ta đau khổ vì ra chiến trường mà còn mang theo tấm lòng nhân ái với đối phương. Còn lính Việt cộng thì giản dị hơn nhiều. Bao nhiêu năm sống ngoài miền Bắc, người ta đã đem lập trường giai cấp để tẩy sạch lòng nhân ái cho họ rồi, nên khi vào Nam, họ chỉ biết xốc tới bắn giết, chẳng phải vướng bận thắc mắc gì.
Trung sĩ Hy thở dài:
- Càng bàn sâu về cuộc chiến nầy càng thêm buồn. Thôi cứ nhắm mắt mà thi hành lệnh trên đưa xuống, đừng nghĩ ngợi gì cho thêm mệt óc.
Đằng xa, có tiếng la thực to:
- Chuẩn úy ơi, trung úy đại đội trưởng mời đến nhận lệnh.
Mọi người lập tức đứng lên. Tân nói với trung sĩ Hy:
- Anh Hy về cho lệnh anh em chuẩn bị lên đường. Nhớ tắt tất cả bếp lửa. Đang cuối mùa nắng rồi, dễ cháy rừng lắm.
Nói xong, Tân nắm tay Bính kéo đi. Trung úy Bá đón họ ở cạnh bờ suối:
- Tiểu đoàn cho lệnh lên đường; đại đội giữ đội hình như hôm qua. Trung đội anh Tân dẫn đầu, Trung đội chú Bính bọc hậu.
Trung úy đưa tấm bản đồ ra trước mặt, dùng một ngón tay chỉ vào một điểm rồi nói tiếp:
- Đây, chúng ta đang ở tọa độ nầy. Chúng ta phải đi đến địa điểm nầy, có dòng suối và nghỉ đêm tại đây.
Trung úy xếp bản đồ lại, cởi một hột nút áo để nhét bản đồ vào trước bụng. Anh đưa tay chỉ về trước mặt:
- Chúng ta phải vượt qua đỉnh núi cao đó rồi đi xuống chân núi thì đến vị trí dừng quân ban đêm. Bây giờ chúng ta đi men theo dòng suối nầy độ hai ngàn mét thì bắt đầu leo lên. Nếu đường đi suôn sẻ và không quá khó khăn thì xế chiều chúng ta sẽ đến chân núi bên kia. Theo bản đồ, bên đó có dòng suối lớn mà dòng suối trước mặt ta đổ vào. Thôi, cho anh em xuất phát đi.
Tân trở về trung đội và cho lệnh lên đường. Họ đi men theo dòng suối. Đường đi mỗi lúc một khó khăn hơn. Hai bên bờ suối lúc đầu thoai thoải nhưng nhanh chóng trở thành hai bờ dốc của một vực sâu, đáy ngổn ngang những khối đá to, dòng nước bạc chảy qua khe những khối đá đó.
Đoàn người men theo bờ dốc để tiến tới. Họ phải bám vào từng gốc cây mọc chìa ra từ bờ dốc. Những cây nầy hầu hết thân nhỏ bé nhưng rất rắn chắc, rễ bám sâu vào kẽ đá. Cứ thế, họ cẩn thận tiến tới rất chậm chạp. Ngước đầu nhìn lên, qua những lá cây lưa thưa, họ thấy bầu trời thu hẹp lại thành một dải dài, chạy giữa hai bờ vực. Nhìn xuống dưới, họ thấy ngợp vì bề sâu của vực với những tản đá to, đá nhỏ chồng chất lên nhau, nếu sẩy tay rơi xuống thì mạng sống ắt chẳng còn.
Có tiếng gọi í ới phía sau. Tân dừng lại, chân đạp lên một mỏm đá, hai tay nắm chặt vào một thân cây. Bên trên, mặt trời vừa ra khỏi đám mây, ánh nắng chói chang in bóng của cậu dài ngoằng và cheo leo trên bờ vực. Cậu cố ngoái cổ nhìn lui. Tiếng la chuyền dần từ phía sau đến, nghe đã rõ:
- Chuẩn úy Tân, trung úy ra lệnh bỏ bờ vực, bắt đầu leo lên núi. Nghe không?
Tân hét to:
- Nghe rồi.
Cậu quay về phía trước, hít hơi đầy lồng ngực, rống lên hết sức:
- Gọi chuyền ra phía trước, bảo tiểu đội Một quẹo thẳng góc về bên trái, nhắm đỉnh núi leo lên.
Tân trở lại bám vào bờ vực tiến dần tới. Đến một quảng trống, cậu dừng lại, thẳng người quan sát, nhìn thấy hai tiểu đội Một và Hai đang bò lên, áo quần nhà binh màu xanh sẫm của họ in rõ trên sườn núi, trên lưng mỗi người một ba lô hành trang nặng trĩu, cây súng lắc lư trên vai. Trái núi cao và to ngất nghểu, đỉnh núi không còn nhìn thấy được vì khuất sau một vùng rừng lá xanh um.
Tân bỏ bờ vực và bắt đầu bò lên. Đường đi bớt nguy hiểm vì không còn nằm kế cận vực sâu nhưng nhọc nhằn hơn vì phải leo lên mỗi lúc một cao.
Lại có tiếng la léo nhéo từ phía sau. Tân lắng tai nghe:
- Trung đội Hai dừng lại.
Tân quay ra phía trước, chụm hai tay lại làm loa:
- Tiểu đội Một dừng lại tìm chỗ nghỉ.
La xong cậu tiếp tục bò lên, ngang qua nhiều người. Đến người đầu tiên, cậu dừng lại, bước trên một gộp đá, nhìn lên vẫn chưa thấy đỉnh núi, nhìn xuống thì cái vực vừa trải qua hiện ra rõ ràng. Bên kia vực là vài ngọn đồi trọc rồi đến những ngọn núi cao, vài đỉnh núi chìm mất trong làn mây trắng xóa.
Cậu hướng mắt trở xuống, chăm chú nhìn và nhận ra trung đội cuối cùng của Bính cũng đã rời khỏi bờ vực và đang rải rác bò lên sườn núi.
Cậu bước vào dưới bóng mát của một cây to, cởi ba lô và súng ra, rồi ngồi bệt xuống đất, dựa lưng vào gốc cây. Cậu cảm thấy mệt mỏi, bắp chân cứng lại và đau nhức. Cậu cởi mũ sắt, tựa đầu vào thân cây, nhắm mắt lại, thở dài hơi, hy vọng giảm bớt mệt nhọc để sẵn sàng tiếp tục con đường lên đỉnh núi.
- Anh Tân mệt lắm hả?
Tân giật mình mở mắt ra, trông thấy trung úy Bá, mặt mày đỏ gay, đầy mồ hôi. Trung úy nói tiếp:
- Trung đội Ba có một người bị thương.
Tân hoảng hốt:
- Ai đó? Tại sao bị thương?
- Cậu Tài, binh nhất. Tài đi ngay phía trước chuẩn úy Bính. Bính thấy Tài trượt chân rơi xuống mà không sao cứu được. May cách phía dưới khoảng hai mét có một cái cây chận lại, nếu rơi trên mấy tảng đá dưới đáy vực thì khó sống.
- Tài bị thương thế nào?
- Sưng chân phải, bầm tím ở hông, chưa biết có gãy xương sườn hay không. Cậu ấy không thể nào tiếp tục đi được.
- Có thể gọi trực thăng tải thương không?
- Không, địa hình nầy, làm sao trực thăng đáp được. Vả lại, chưa đụng trận, khó gọi trực thăng lắm.
- Thế làm sao?
- Dùng võng và đòn bằng cây rừng, hai người cáng đi. Vũ khí, đạn dược và ba lô của ba đứa chia cho những đứa khác mang giùm.
- Bính thế nào?
- Khỏe lắm. Cu cậu thực là khá. Khi tôi được tin, trở lui đến nơi thì Bính đã giải quyết xong cả và tiếp tục lên đường.
Tân chặc lưỡi:
- Riêng lẻ từng người đi men theo bờ vực đã là điều rất khó khăn. Làm sao có thể khiêng một người bị thương qua đó được?
- Trong chiến tranh, việc gì người ta cũng làm được.
Trung úy Bá nhìn lên phía trên, rồi nói tiếp:
- Nhưng cái việc nội trong ngày nay phải bò qua đỉnh núi nầy rồi xuống đến chân núi bên kia thì có lẽ không thể nào làm nổi dù chúng ta có tận lực cố gắng đi nữa.
- Nhưng tại sao cấp trên có thể ra lệnh cho chúng ta đi cho hết đoạn đường như thế nầy trong một ngày?
Trung úy cười:
- Mấy ông sĩ quan ở phòng hành quân chỉ nhìn thấy bản đồ chứ đâu có nhìn thấy thực địa. Họ cho rằng chúng ta đi bộ mỗi giờ được bốn cấy số, một ngày tám giờ đi được ba mươi hai cây số. Họ giảm đi cho mình phân nửa, còn lại mười sáu cây số rồi đo và gạch trên bản đồ một đường thẳng ứng với khoảng cách đó. Họ đâu có biết rằng khoảng cách thẳng băng đó trong núi rừng hiểm trở còn khó khăn hơn năm sáu chục cây số trên đường bằng.
- Bây giờ mình phải tính sao đây?
- Khỏi tính gì cả, cứ đi tới theo lệnh. Nếu không đến được địa điểm chỉ định trước khi trời tối, tôi sẽ báo cáo và tùy cấp trên giải quyết. Bây giờ, cho anh em một giờ đồng hồ để ăn và nghỉ trưa rồi tiếp tục leo lên.
Trung úy Bá nói xong, vội vã quay lui. Tân cho lệnh anh em ăn trưa. Cậu cũng moi ba lô, lấy vắt cơm mà sáng nay lính nấu và gói cho cậu mang theo. Cậu cố nuốt hết nắm cơm và miếng cá khô nướng rồi nhắm mắt dỗ giấc ngủ.
- Chuẩn úy, trung úy ra lệnh lên đường.
Tân mở choàng mắt. Trung sĩ Hy đứng trước mặt, ba lô trên lưng, súng trên vai.
- Anh em sẵn sàng chưa?
- Xong cả rồi, chuẩn úy cho lệnh đi.
Tân đứng dậy, vừa mang ba lô và súng, vừa la to.
- Đi, anh em ơi.
Đoàn người lên đường, cúi gập về phía trước dưới sức nặng của hành trang trên lưng. Ai cũng thở phì phò, nặng nề cất bước. Rừng cây nối tiếp rừng cây, đỉnh núi như cao mãi lên vô tận.
Mặt trời ngã dần về hướng Tây. Qua những khoảng trống, đoàn người khổ sở vì những tia nắng cháy bỏng rọi thẳng vào lưng làm bốc hơi lớp mồ hôi liên tục thấm ra áo.
Mặt trời tiếp tục hạ xuống và sắp chạm vào đỉnh núi cao phía xa. Tân được lệnh dừng quân và quay xuống gặp đại đội trưởng. Trung úy cùng các trung đội trưởng ngồi quây quần trên phiến đá to. Bá lên tiếng:
- Tôi vừa liên lạc với tiểu đoàn và báo cáo chúng ta còn cách đỉnh núi hơn một cây số theo đường thẳng trên bản đồ và chúng ta không kịp leo lên đến đó, nói chi đến việc xuống núi để nghỉ đêm ở tọa độ ấn định trong lệnh hành quân.
Bính hỏi:
- Tiểu đoàn quyết định thế nào?
- Cho lệnh dừng quân đêm nay tại đây, không đi tiếp nữa. Bây giờ mình lo bố trí chỗ đóng quân.
Chuẩn úy Tám lo lắng:
- Nhưng ở đây thì lấy đâu ra nước để uống và nấu cơm?
Tân nói tiếp:
- Cả trung đội tôi không còn một giọt nước. Anh em lấy nước từ sáng sớm trước khi khởi hành. Gần suốt buổi sáng, mình men theo suối, nhưng dòng nước ở dưới vực sâu, chảy qua những gộp đá chồng chất lên nhau, không ai lấy thêm được chút nước nào cả.
Chuẩn úy Tám tiếp theo:
- Trung đội tôi và cả đại đội cũng thế. Hôm nay leo trèo liên tục, nước uống của mọi người hết từ khi trưa lúc dừng quân. Bây giờ anh em kêu khát, không thể chịu nổi.
Trung úy Bá lo lắng nhìn đồng hồ rồi nhìn về hướng mặt trời đã lặn sau đỉnh núi:
- Bây giờ, các anh cho các trung đội túa ra chung quanh để tìm mạch nước. Nhanh lên, phải tìm cho được nước trước khi trời tối.
Chuẩn úy Tám lại hỏi:
- Nếu tìm không ra thì sao?
- Thì đành chịu nhịn đói và nhịn khát đêm nay.
- Gay lắm đó. Chịu đói đêm nay thì được chứ chịu khát thì sáng mai không còn ai đủ sức để đi tiếp.
- Thôi các anh hãy về với trung đội đôn đốc đi tìm nước đi.
Bỗng có tiếng la ồn ào ở phía dưới. Trung úy Bá lo lắng:
- Có chuyện gì ở trung đội của chú Bính đó, xuống xem đi. Anh Tân và anh Tám đứng lại đây một chút?
Bính vụt chạy đi, vài phút sau, trở lại nói:
- Con heo rừng. Bọn lính em thấy nó chạy ra từ lùm cây rậm rạp dưới một cái trũng. Tụi lính đuổi bắt mà không được.
Chuẩn úy Tám mừng rỡ reo lên :
- Thế thì trong lùm cây dưới đó có nước. Heo rừng chỉ sống nơi nào có nước mà thôi. Mau cho anh em vào đó sục tìm.
Nói xong, chuẩn úy phóng xuống, mọi người đi theo.
- Có nước đây rồi, nhiều lắm.
Nhiều tiếng la tiếp nhau làm ồn ào cả một vùng núi non.
Tân vội chạy đến. Trước mặt cậu, một đám đông bu quanh một vũng nước rộng độ một mét. Nước từ bên dưới trào lên, tràn qua miệng vũng, chảy vào một rảnh nhỏ và mất hút vào khe đá. Anh em quỳ xuống thành một vòng tròn chung quanh miệng vũng, dùng hai tay vốc nước đưa lên miệng uống ừng ực.
Trung úy Bá thét to:
- Ai uống rồi thì bước ra ngoài để người khác vào. Uống xong thì lấy nước về nấu cơm. Các trung đội vào uống đi rồi theo tôi đi nhận vị trí đóng quân đêm nay.
Không bao lâu, các bếp được nhúm lên, những ngọn lửa reo vui khắp nơi trên vùng đóng quân. Trời đã tối hẳn, ánh sáng của những bếp lửa chập chờn dưới các tàn lá phủ kín bên trên.
Tân dẫn các tiểu đội trưởng đi sắp đặt các vọng gác đêm. Trên đường quay trở lại, cậu gặp Bính đến tìm. Tóc Bính ướt đẫm, những giọt nước lăn xuống hai vai và lưng trần. Cậu cười rộng miệng:
- Tắm mát quá. Không ngờ ở lưng chừng núi lại có một giếng nước phun như thế. Nếu không có chiến tranh, không bao giờ anh em mình có dịp đến đây để thấy được khung cảnh tuyệt diệu thế nầy.
Tân hỏi:
- Người bị thương của trung đội em thế nào rồi?
- Cũng khá, không hề chi. Y tá của đại đội đã xoa bóp và cho uống thuốc giảm đau. Có lẽ chỉ bị thương ở phần mềm thôi, không hại gì đến xương. Hi vọng trong ngày mai có thể gởi nó về tiền cứ của bộ chỉ huy hành quân.
- Hôm nay thực là một ngày vất vả.
Bính cãi lại:
- Hai ngày rồi chứ. Cuộc hành quân có lẽ kéo dài trong nhiều ngày. Em thấy đánh nhau kiểu nầy, mình hao hơi tổn sức mà hiệu quả chẳng được bao nhiêu. Rừng thì bao la, núi thì trùng trùng điệp điệp, địch ẩn núp trong đó còn mình thì mò mẫm đi tìm, chẳng khác nào mò kim đáy biển.
- Nhưng theo lời trung úy Bá thì chính biệt kích do bên mình thả vào rừng báo cáo là thấy lính Việt cộng lẩn trốn đâu đây mới có cuộc hành quân truy tìm nầy.
Bính cười ha hả:
- Không biết mấy chàng biệt kích có thấy quân địch thực sự hay lại bịa ra cho có chuyện để báo cáo. Mà giả dụ họ có trông thấy Việt cộng đi nữa thì họ phải mất vài ngày để trở về báo cáo, rồi bộ tư lệnh bàn bạc, viết lệnh hành quân, điều động lực lượng vân vân…, cả nửa tháng sau mới đến nơi thì Việt cộng đâu còn nữa để mà tiêu diệt. Bộ máy chiến tranh của chúng ta quá nặng nề và chậm chạp, khó thắng được Việt cộng.
Bính ngừng một chút, chăm chú nhìn một người lính, khom lưng cúi xuống thổi phì phì vào bếp lửa. Cậu tặt lưỡi và nói tiếp:
- Sáng nay thấy thằng Tài bị té, em thương quá. Nếu không có cái cây bên dưới chặn lại thì có lẽ nó chết rồi. Nó bị thương ở chân và ở hông đau lắm nhưng cố cắn răng chịu đựng không rên la. Nó tỏ ra rất khổ sở khi nằm trên võng để hai người khiêng đi. Có lần nó nói với em rằng phải chi đừng có cái cây chận lại để cho nó vĩnh viễn nằm dưới đáy vực cho đỡ khổ anh em.
Bính thở dài, nói tiếp:
- Em thương bọn lính quá, Không biết bao giờ cuộc chiến chấm dứt để chúng nó thoát khỏi cảnh khổ nầy. Nghĩ đến đó, em buồn lắm. Cuộc chiến nầy quả là bất lợi cho mình. Mình đi tìm địch để tiêu diệt thì tìm không ra. Còn địch muốn tìm mình để đánh thì quá dễ dàng. Họ chẳng cần tốn công dọ thám, chỉ cần hỏi mấy chị bán hàng rong là biết ngay nơi đồn trú của ta cùng với quân số bên trong.
Tân vỗ vai bạn:
- Hôm nay, anh thấy em có vẻ bi quan. Em chán cảnh núi cao rừng rậm nầy rồi phải không?
- Không, em không chán hay sợ chốn núi rừng hoang dã nầy. Đến đây mới thực sự biết thế nào là giang sơn gấm vóc của Tổ quốc mình. Được đặt chân đến chốn nầy là điều may mắn duy nhất mà em được hưởng từ chiến tranh. Còn bi quan thì em thực sự có bi quan về cuộc chiến nầy kể từ khi em về đơn vị. Vào quân đội rồi, em mới nhận rõ được nhiều điều. Miền Bắc gây ra cuộc chiến huynh đệ tương tàn nầy quả thực quá tàn ác còn miền Nam chưa có được cách nào để đối phó cho hữu hiệu. Em chưa thấy bất cứ dấu hiệu nhỏ bé nào của sự chấm dứt chiến tranh. Có lẽ anh em mình cùng với những người lính đáng thương nầy sẽ tiếp tục lang thang trong vùng rừng núi Trường sơn nầy cho đến ngày tận thế.
- Cơm chín rồi, mời chuẩn úy.
Tiếng mời cơm của người binh sĩ cắt đứt câu chuyện của hai anh em. Bính về với đơn vị mình.
Đêm trôi qua một cách êm đềm. Hôm sau, trời vừa rựng sáng, trung úy Bá triệu tập các trung đội trưởng. Trung úy nói:
- Tôi vừa nhận được lệnh của tiểu đoàn. Chúng ta phải xuất phát ngay từ bây giờ.
- Tiếp tục leo lên đỉnh núi?
- Không, tìm con đường nào dễ dàng nhất đi qua bên kia rồi xuống núi. Bộ chỉ huy tiểu đoàn và hai đại đội kia chờ chúng ta bên đó, ở nơi dự định cho chúng ta nghỉ lại đêm rồi.
Tân nói:
- Ở đó chắc chắn có suối. Hy vọng chúng ta được dừng lại tại đó.
Trung úy Bá gật đầu:
- Hy vọng thế thôi. Đến đó sẽ có lệnh tiếp theo. Thôi chúng ta lên đường. Trung đội anh Tân tiếp tục đi đầu, anh Bính bọc hậu. Chúng ta đi vòng theo sườn núi. Theo bản đồ, chúng ta chỉ phải vượt qua một khe khô mà thôi, có lẽ đường không mấy khó đi.
Mọi người xuất phát. Quả thực đường khá dễ đi. Không bao lâu họ qua được bên kia núi và đi xuống. Ở chân núi có một dòng suối khá to. Anh em mừng rỡ vì gặp lại tiểu đoàn. Tiểu đoàn đã ở đây suốt đêm và đang chuẩn bị xuất phát. Đại đội của trung úy Bá được dừng lại dùng bữa trưa.
Ăn xong, Tân đang nằm lim dim thì Bính đến gọi dậy:
- Anh Tân. Trung úy Bá gọi đến phổ biến một tin hết sức quan trọng.
Tân vùng dậy, vội vàng đi theo Bính đến chỗ trung úy đang ngồi chung với chuẩn úy Tám. Sau khi hai anh em đã ngồi xuống, trung úy Bá nói ngay:
- Trong nửa giờ nữa, chúng ta sẽ lên đường ra khỏi núi và chấm dứt hành quân.
Các người nghe đều ngạc nhiên. Chuẩn úy Tám vội hỏi:
- Thế nào? Chấm dứt hành quân? Mới đi có ba ngày thôi mà. Chúng ta mang theo đến bảy ngày lương thực.
Trung úy suy nghĩ một chút rồi nói:
- Tôi vừa mới gặp đại úy tiểu đoàn trưởng. Tôi cho các sĩ quan biết tin nầy, nhưng nhớ đừng phổ biến cho lính vì vẫn còn là kế hoạch bí mật của sư đoàn. Chúng ta chấm dứt hành quân truy lùng địch, nhưng sau đó không về hậu cứ nghỉ ngơi như sau các cuộc hành quân trước đây. Bốn ngày lương khô còn lại vẫn được sử dụng.
Trung úy dừng một chút để tập trung sự chú ý của anh em rồi nói tiếp với giọng thực nhỏ:
- Chúng ta được lệnh di chuyển vào Nam tăng cường cho đồng bằng sông Cửu long.
Các trung đội trưởng sửng sốt:
- Vào Nam? Riêng đại đội mình hay cả tiểu đoàn?
- Cả tiểu đoàn và có lẽ cả sư đoàn Chín luôn. Trước hết, tiểu đoàn mình được trả về cho trung đoàn Mười lăm.
Bính hỏi:
- Thế là chúng ta trở lại Cung sơn, lại được nằm ngủ trên nhà sàn?
- Không, trung đoàn cũng bỏ Cung sơn để di chuyển vào Nam. Chúng ta sẽ cùng đi với trung đoàn.
- Vậy thì có lẽ sẽ vào phi trường Tuy hoà để nhập chung với trung đoàn.
- Đúng, đại úy An cũng nói như thế.
Trung úy lật bản đồ ra, chỉ vào một chỗ và nói:
- Chúng ta đang đứng tại đây. Chốc nữa mình sẽ đi trong thung lũng nầy, dọc theo dòng suối, vượt qua ba ngọn đồi nữa là ra đến chỗ bằng phẳng. Cách chân đồi cuối cùng vài cây số, có một ấp chiến lược.
- Mình sẽ nghỉ qua đêm trong ấp chiến lược đó?
- Chưa, còn phải đi thêm khoảng sáu cây số nữa mới ra đến đường lộ. Đoàn công voa chờ tại đó để chở chúng ta thẳng vào Tuy hòa.
Chuẩn úy Tám lo lắng:
- Nhưng quảng đường quá dài, làm sao đi hết trong ngày?
- Đúng rồi, không chắc đi nổi nội ngày hôm nay. Để tôi đo xem.
Trung úy móc túi lấy ra một cây thước nhỏ đặt vào bản đồ rồi nói:
- Từ đây đến chỗ xe đậu là hai mươi cây số theo đường chim bay. Trên thực tế, có thể dài đến ba mươi cây số. Khoảng đường rừng núi dài như thế mà quý ông ở trung tâm hành quân buộc mình phải đi cho hết nội trong buổi chiều nay thì lạ thực.
Tân nhíu mày:
- Nhưng tại sao các ông ấy quyết định như thế?
- Theo tôi biết, một số lớn sĩ quan ở trung tâm hành quân chưa hề biết chiến địa là gì cả vì chưa có một ngày nào ra chiến trường. Họ về đó là vì có gốc gác to, chẳng có kinh nghiệm chiến đấu mà chỉ có một mớ kiến thức lý thuyết của quân trường mà thôi.
Chuẩn úy Tám thở dài:
- Tôi có gần mười lăm năm vác súng đi đánh nhau nên tôi hiểu rõ. Trong chiến tranh, những kẻ phải chịu hi sinh thì không có một chút quyền quyết định nào cả.
Trung úy đứng dậy, nói tiếp:
- Đúng vậy, chúng ta là vật hi sinh của chiến tranh và chúng ta không thể làm gì khác được. Thôi anh em hãy về cho lệnh các trung đội chuẩn bị lên đường. Bộ chỉ huy tiểu đoàn và hai đại đội kia đã đi trước rồi. Họ đến đây từ chiều hôm qua vì đường đi ngắn và dễ dàng hơn chúng ta. Họ lại được nghỉ từ sáng đến giờ nên chắc họ sẽ đến trước chúng ta.
Mọi người khoác ba lô và súng lên vai, nối đuôi nhau thành hàng một đi dài theo bờ suối. Sau khi vượt qua ba ngọn đồi phủ đầy cỏ tranh, họ vào một khu rừng chồi. Đường khá dễ đi và thoai thoải xuống dốc nên không cần nhiều sức lực như khi leo núi. Nhưng cơn khát bắt đầu làm cho cổ họng họ khô khốc, nước miếng dẻo lại như chất keo. Mặt trời nghiêng, dội lửa xuống lưng làm cho cơn khát hành hạ càng dữ dội. Con đường như cứ dài mãi ra, những lùm cây xa xa trước mặt chờn vờn nhảy múa, óng ánh như nhìn qua một lớp nước trong suốt. Đoàn người cắm cúi đi tới bằng những bước chân nặng nề.
Có tiếng la to khàn khàn của người đi đầu:
- Sắp tới ấp chiến lược rồi.
Vài người dừng lại đưa tay áo lên lau mồ hôi trên mắt, chăm chú nhìn về phía trước. Trên một khoảng trống, hiện ra rõ ràng một bờ đất trắng phau, bên trên lờ mờ một hàng rào cây màu vàng sẫm. Mọi người mừng rỡ, cố thu hết sức lực còn lại, rảo bước về trước.
Hàng rào ấp chiến lược rõ dần với những cọc nhọn tua tủa chĩa lên trời. Cổng ấp mở toang, mọi người bước nhanh vào. Rải rác trong ấp là những gian nhà lá đơn sơ, vài người đàn bà và trẻ em đứng tựa cửa, tò mò và lý thú nhìn lính đi vào. Không khí dịu hẳn lại vì mặt trời khuất sau rặng núi xanh lơ, ánh nắng chỉ còn chiếu vào những cụm mây trắng xoá rực rỡ trên bầu trời quang đãng.
Tất cả đại đội đã vào ấp chiến lược. Mọi người cởi ba lô và súng ra, ngồi xuống hoặc nằm dài trên mặt đất. Trung úy Bá thuộc về trong số những người đi vào sau cùng. Anh hổn hển la to:
- Chưa đến chỗ nghỉ đâu. Còn sáu cây số nữa. Xe đang đợi ngoài đó. Anh em rán đứng dậy đi xin nước của đồng bào uống cho hết khát rồi tiếp tục lên đường. Nếu anh em ngồi hay nằm lại đây thì vài phút nữa không thể đứng lên được.
Thấy mọi người có vẻ không chú ý đến lời nói của mình, anh cố sức hét to:
- Tôi ra lệnh cho tất cả đứng dậy, có nghe không?
Mặc cho tiếng la đầy giận dữ của đại đội trưởng, mọi người đều bất động; người ngồi thì cúi gập đầu xuống hai gối, người nằm thì nhắm mắt lại.
Tân đang ngồi, chống hai tay xuống đất và cố đứng lên. Cậu loạng choạng suýt ngã, vội gượng để lấy thăng bằng. Cậu muốn bước về phía trung úy Ba nhưng hai chân vẫn đứng yên. Chúng như hai khối đá nặng nề, không còn thuộc vào cơ thể của cậu nữa. Tân ngồi xuống, đấm mạnh vào hai chân rồi cương quyết vụt đứng dậy, bước tới một cách khó khăn, đến gần trung úy Bá. Cậu nói:
- Trung úy, anh em không thể nào đi được nữa. Đứng lên được cũng đã là điều gay go lắm rồi nói chi đến chuyện đi thêm vài cây số nữa. Trung úy có hò hét gì đi nữa thì đại đội cũng không thể nào di chuyển đến nơi ấn định được. Đây đến đó còn những sáu cây số nữa chớ đâu phải ít. Trung úy nên xin lệnh cấp trên cho đại đội nghỉ đêm tại ấp chiến lược nầy.
Trung úy Ba đăm đăm nhìn Tân một chốc, miệng anh méo xệch vì một nụ cười chán nản và mệt nhọc. Hai đầu gối từ từ khụy xuống, anh ngồi bệt trên mặt đất. Anh quay lui người lính truyền tin ngồi sát sau lưng, lấy ống nghe đưa lên miệng:
- Đại bàng, đại bàng, alpha gọi.
. . . . .
- Đến ấp chiến lược rồi và không thể đi tới được nữa. Tất cả đều bị chuột rút, không thể đứng lên được, xin cho nghỉ tại đây. Trả lời.
. . . . .
- Đúng rồi, đúng là tọa độ của ấp chiến lược. Xin cho alpha nghỉ qua đêm tại đây. Trả lời.
. . . . .
- Tuân lệnh, sáng mai sẽ khởi hành sớm và đến địa điểm trước tám giờ sáng. Tuân lệnh. Chấm dứt.
Trung úy quay sang Tân:
- Tiểu đoàn đồng ý cho đại đội mình nghỉ đêm tại đây. Tuy nhiên còn phải xin lệnh trung tâm hành quân. Trong vòng mười phút nữa, nếu tiểu đoàn không gọi lại thì đề nghị của anh em mình đã được chấp thuận.
Trung úy nói xong, vén tay áo xem đồng hồ và nằm dài xuống. Mười phút trôi qua, anh nhỏm dậy, nói với thượng sĩ Lập đang ngồi kế bên:
- Anh đi báo cho các trung đội biết chúng ta dừng quân, nghỉ đêm tại đây. Các trung đội đóng dọc theo hàng rào ấp chiến lược. Trung đội Một bên phải, trung đội Hai bên trái trung đội Ba phía sau, trung đội vũ khí nặng trước cổng . Đóng quân xong rồi, các trung đội trưởng đến đây báo cáo cho tôi. Lính chỉ được xin nước giếng của dân để uống, nấu ăn và tắm rửa. Ngoài ra không được xin hay lấy bất cứ thứ gì khác. Đêm nay tất cả phải ngủ ngoài trời. Sĩ quan có thể vào nhà dân nếu người ta cho phép. Anh hãy đi truyền lệnh đầy đủ như thế cho các trung đội. Ai vi phạm thì bị thi hành kỷ luật. Thôi đi truyền lệnh giúp tôi đi.
Sau khi thượng sĩ Lập đi rồi, trung úy Bá, quay sang Tân, giọng chua chát:
- Chỉ huy thế đó. Lên kế hoạch hành quân làm cho cấp dưới không thể nào thực hiện nổi để rồi thay đổi lệnh hành quân một cách dễ dàng. Những gì chúng ta nhận được trên thực tế khác hẳn với những gì chúng ta học được trong binh thư ở quân trường. Đánh nhau thế nầy tôi sợ khó thắng nổi Việt cộng. Thôi anh Tân về thu xếp chỗ ăn ở của trung đội đi. Đêm nay chúng ta ở trong ấp chiến lược không lo về an ninh, nên cho anh em nghỉ để lấy sức. Mỗi trung đội chỉ cần một người thay nhau thức canh gác tại chỗ. Vòng ngoài có lính của địa phương lo rồi.
Tân đứng dậy dợm đi thì trung úy gọi lại:
- Anh về xếp đặt cho trung đội rồi trở lại đây. Chúng mính sẽ đi quanh ấp một lượt để quan sát. Sẵn dịp, tìm quán tạp hóa mua một ít trà và bánh kẹo. Hôm nay, có trăng thượng tuần, sĩ quan mình liên hoan nhẹ để từ giã Bình định. Nơi đây có thực nhiều kỷ niệm trong cuộc đời lính chiến của tôi. Đồng ý nhé.
- Hoan nghênh ý kiến của trung úy. Tôi đi báo cho hai chuẩn úy Tám và Bính biết luôn.
Sau khi cả đại đội đều ổn định chỗ đóng quân, Bính trải tấm poncho trên miếng đất trống kế cổng ấp, đặt bình trà và dĩa bánh kẹo lên đó. Bốn người ngồi quây quần chung quanh.
Trời không một chút mây. Trăng nửa vành tròn đã lên đỉnh đầu rọi ánh sáng mờ mờ xuống mặt đất.
Bính rót nước trà ra bốn cái ly mượn của dân rồi nói:
- Nào mời các anh nâng ly. Đêm nay là đêm cuối cùng mình thưởng thức cảnh đẹp của núi rừng Trường sơn dưới ánh trăng. Ngày mai vào Tuy hòa, lên phi cơ là bắt đầu những ngày chiến đấu trên đồng ruộng miền Nam rồi.
Tân hỏi:
- Em không thích vào Nam à?
- Thích lắm chớ. Em sinh ra và lớn lên ở miền Nam. Trở về nơi chôn nhau cắt rốn, không thích sao được. Hơn nữa, vào đó có dịp về thăm ba em, chị Mai và bé Bình. Em nhớ gia đình em quá. Nhưng vào đó rồi thế nào cũng lại nhớ núi rừng Trường sơn. Còn anh thì thế nào? Anh có thích vào Nam không?
Tân đáp:
- Anh thì ở đâu cũng như nhau.
- Sao lại như nhau? Hành quân trong rừng núi miền Trung phải khác hơn trên đồng bằng miền Nam chứ. Không biết giữa hai miền, nơi nào hành quân sướng hơn.
- Điều nầy phải hỏi chuẩn úy Tám vì đã chiến đấu khắp nơi trên Tổ quốc mình, phải không anh Tám?
Chuẩn úy Tám gật đầu:
- Vâng, vào Nam thì vừa khổ, vừa sướng hơn ở miền Trung nầy. Khổ là suốt ngày lội trong bùn sình, chứ không được khô ráo như ở đây. Còn sướng là không phải vất vả vì leo trèo qua núi cao vực sâu, không phải lo chết khát như ở đây. Điều thích nhất trong đó là đi đâu cũng gặp dân, chỗ nào cũng có chợ hay hàng quán; vì vậy đi hành quân nhẹ nhàng , không phải mang theo lương thực dùng cho nhiều ngày.
- Còn gì nữa không, anh Tám nói tiếp cho tụi em phấn khởi đi.
Chuẩn úy Tám cười vui vẻ:
- Với sĩ quan trẻ tuổi như hai chú thì điều thích thú nhất là gặp mấy nàng thôn nữ. Nhiều cô xinh lắm, nhất là con gái Bến tre và con gái Bình thủy Cần thơ thì không chê vào đâu được.
Bính xua tay:
- Thôi đi anh ơi. Em nghe nói ở nhà quê, Việt cộng ra sức tuyên truyền cho dân chúng căm ghét lính quốc gia, nhất là sĩ quan Cộng hòa.
- Đúng là Việt cộng tìm đủ luận điệu xảo quyệt, đặt ra đủ điều dối trá để bôi nhọ quân đội mình nhưng dân quê vẫn thích sĩ quan lắm. Nhất là mấy người già, có thằng rể là sĩ quan thì hãnh diện vô cùng. Nhưng mấy chú phải cẩn thận nghe chưa. Chớ có ham quá mà mang họa. Chính tôi đã chứng kiến một cái chết rất thuơng tâm của một sĩ quan mới ra trường vì một cô thôn nữ rồi đó.
- Thế à, ghê vậy? Chuyện đó thế nào?
- Chuyện xảy ra một tháng trước khi tôi được thuyên chuyển về sư đoàn Chín nầy. Lúc đó tôi còn là thượng sĩ trung đội trưởng ở sư đoàn Bảy. Chuẩn úy Quang cũng là trung đội trưởng như tôi. Đại đội tôi đang đóng đồn giữ cho một công trường ở quận Cái bè. Chuẩn úy Quang quen với một cô thôn nữ xinh đẹp trong làng. Chiều nào, cơm nước xong, cậu ta cũng vào làng thăm cô thôn nữ ấy. Cả đại đội khuyên nên cẩn thận nhưng cậu ta không nghe. Si tình quá cỡ rồi. Thiếu úy đại đội trưởng rầy la cũng chẳng ăn thua gì. Có hôm vào đó quên cả giờ, về đến đồn thì tối om. Đi đêm có ngày gặp ma, không cảnh giác thì có ngày sự nguy hiểm ắt phải đến. Một đêm, trên đường về, chuẩn úy Quang bị du kích Việt cộng phục kích giết chết. Nghe tiếng súng, anh em trong đồn biết nguy rồi nên cho hai tiểu đội xông ra cứu mà không kịp, đành khiêng xác chuẩn úy Quang về đồn.
- Còn cô thôn nữ?
- Hôm sau, cô đó vào đồn ôm xác chuẩn úy Quang khóc đến ngất xỉu. An ninh của Tiểu đoàn và của chi khu Cái bè đến hỏi cung cô ta vì nghi là mỹ nhân kế.
- Kết quả thế nào?
- Vài ngày sau, an ninh phải kết luận là cô ấy vô tội vì cô thực sự yêu chuẩn úy Quang và cha mẹ chuẩn úy cũng đã đồng ý cho con mình cưới cô gái quê đó. Ông bà đã xác nhận như thế thì an ninh còn lý do gì nữa mà nghi ngờ nữa.
- Sau đó đời cô thôn nữ đó thế nào? Bỏ đi tu phải không?
Chuẩn úy Tám cười:
- Tôi không biết vì sau đó một tháng tôi được thăng cấp, rời đại đội để ra đây. Có lẽ bây giờ cô ấy đã quên người tình xưa và đã đi lấy chồng rồi.
- Nhưng dù sao thì đó cũng là một câu chuyện tình khá cảm động của thời loạn ly.
- Hai chuẩn úy nhớ rằng đó là chuyện có thực mà tôi đã chứng kiến. Vào trong đó, chớ có mê các cô thôn nữ mà chết oan uổng.
Bính cười hềnh hệch:
- Được rồi chúng em xin nghe lời. Ngoài chuyện yêu đương ra còn gì đáng lưu ý nữa không?
- Hành quân trong đó, hai chú cũng phải nhớ đề phòng mìn bẫy, hầm chông, bàn chông của Việt cộng. Ở ngoài nầy, mấy thứ đó không đáng sợ vì ít gặp. Núi rừng mênh mông, có thể mở đường mà đi bất cứ hướng nào thì Việt cộng làm sao gài mìn và đặt bẫy được. Còn trong Nam, về mùa nước nổi, mặt nước bao phủ tất cả chỉ còn những bờ kinh hay bờ ruộng là không ngập nước và gần như bắt buộc phải di chuyển trên đó. Việt cộng chôn mìn bẫy vào thì vô cùng nguy hiểm cho chúng ta.
Tân dọ hỏi chuẩn úy Tám:
- Nếu được chọn chiến trường thì anh chọn ngoài nầy hay trong đó?
Chuẩn úy Tám lắc đầu:
- Tôi không chọn đâu cả. Cái nghiệp mình là lính chiến rồi thì đưa đi đâu cũng phải chịu. Ở đâu cũng là chiến trường. Mà đã là chiến trường rồi thì luôn luôn có thần chết đứng hờm sẵn, một tay cầm liềm, một tay cầm quyển sổ.
Bính tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Cầm quyển sổ để làm gì?
Tám cười ha hả:
- Để dò tên anh nào tới ngày tới giờ thì đưa lưỡi hái ngang qua cổ. Chiến trường nào cũng thế thôi, hơi đâu mà chọn lựa.

Đêm hôm đó, trong vòng rào ấp chiến lược, mọi người đều ngủ ngon nên sáng hôm sau, sức khỏe được phục hồi khả quan. Sau bữa ăn sáng đại đội tập trung và lên đường và không bao lâu đến địa điểm lên xe, giã từ Bình định và không hẹn ngày trở lại.
Đến quá trưa, cả tiểu đoàn vào đến Tuy hòa và được chở đến đóng quân trên bãi cát rộng mênh mông kế cận sân bay Đổng tác. Những lều vải được dựng lên san sát nhau.
Tân cảm thấy rất khó chịu trong người nên chui ngay vào một lều dành cho trung đội mình, vội vàng trải tấm vải nhựa và nằm xuống. Mặt trời dội lửa xuống bãi cát, không khí trong lều nóng hâm hấp. Thỉnh thoảng, ngọn gió tây ào ào thổi tới, như tạt lửa vào làm rát mặt mọi người.
Tân nằm cuộn mình lại một lúc khá lâu. Trời nóng như thế mà cậu lại rét run. Cái rét từ bên trong rét ra, làm cho cậu run lên bần bật. Cậu cảm thấy hơi thở mình phì phò, cặp mắt nhức nhối, đầu nặng trĩu, thân mình đau đớn, những đốt xương như rời nhau ra.
- Anh Tân, sao nằm đây? Mệt lắm hả? Ra phố chơi được không?
Tân cố mở mắt ra nhìn. Bính đang đứng trước lều, khom mình nhìn vào. Tân thều thào:
- Mệt lắm, không đi nổi, anh bị bệnh rồi.
Bính bước vội vào, ngồi xuống đặt tay lên trán của bạn rồi rụt tay lại, giọng hoảng hốt:
- Thôi nguy rồi, anh đang bị sốt dữ lắm. Anh nằm đây, em đi tìm y tá của tiểu đoàn.
Cậu bước ra khỏi lều, vụt chạy đi một lát rồi trở lại chui vào, nói:
- Khổ quá, chẳng còn ai. Mọi người kể cả y tá đều bỏ đi ra phố để tránh cái nắng của sa mạc nầy. Bây giờ làm sao đây?
Tân nhướng mắt nhìn thấy vẻ lo lắng của bạn, cậu an ủi:
- Không sao đâu, có lẽ anh bị nhiễm vi trùng bịnh rét rừng đó thôi.
- Em đưa anh ra bệnh viện của tiểu khu nhé.
Tân lắc đầu:
- Ra khám bệnh ngoài đó, nếu họ bắt nằm lại để theo dõi bệnh, xét nghiệm mất nhiều ngày thì phiền phức lắm. Đơn vị đang chờ đợi chuyến bay để vào Nam, anh đâu có thể nằm lại đây một mình được. Em ra phố chơi đi rồi ghé mua cho anh vài viên thuốc sốt rét. Mới bắt đầu nhiễm vi trùng, uống thuốc vào sẽ mau lành.
- Nhưng trưa nắng, anh nằm trong lều làm sao chịu nổi?
Tân trả lời một cách mệt nhọc:
- Không sao đâu, anh đang lên cơn rét run, nóng thế nầy mà thấy dễ chịu. Em ra phố chơi và nhìn lại cảnh cũ trông có thay đổi gì không so với lúc anh em mình dừng lại đây để chờ đợi chuyến xe lên Cung sơn.
- Vâng, em đi ra phố mua thuốc cho anh.
Bính chui ra khỏi lều, Tân dặn vói theo:
- Em cứ đi chơi, lúc nào về cũng được. Anh rán chịu đựng. Có lẽ cơn sốt chỉ kéo dài trong chốc lát thôi.
Nói xong, Tân nhướng mắt nhìn theo đôi chân bạn bước đi trên cát nóng. Cậu nhắm mắt lại và chìm trong giấc ngủ chập chờn.

Cậu giật mình thức dậy vì tiếng động cơ máy bay vừa đáp xuống. Nhìn ra ngoài, cậu thấy trời dịu hẳn, không còn nắng chói chang. Cậu đưa tay lên xem đồng hồ rồi lẩm bẩm:
- Mới bốn giờ, chưa phải chiều tối. Mặt trời đang bị mây che.
Cậu đưa tay lên rờ trán, không còn sốt nữa. Miệng khô khốc, đầu nhức dữ dội, cậu với tay lấy bi đông nước, mở nắp, ngửa cổ ực một hơi dài rồi nằm xuống, thở một cách mệt nhọc. Cậu lắng tai và không nghe tiếng động nào bên ngoài. Cậu lo lắng nói thầm:
- Cả đại đội bỏ đi chơi hết rồi. Nơi đây không sợ Việt cộng nhưng kẻ cắp vặt thì ở đâu mà chẳng có. Chúng vào đây lấy trộm súng đạn rồi đem bán cho Việt cộng thì ở tù cả đám.
Cậu lết ra cửa lều cố sức gọi lớn:
- Có ai canh gác đó không?
- Có em đây chuẩn úy.
Một chú binh nhì của tiểu đội Hai bước đến. Tân hỏi:
- Còn ai ở nhà nữa không?
- Một mình em thôi, trung đội đi cả rồi.
- Ai cắt phiên cho chú gác?
- Dạ, trung sĩ Hy. Khi trưa, thấy chuẩn úy nằm ngủ trong lều nên trung sĩ lo xếp đặt công việc của trung đội vì biết chuẩn úy bị bệnh rồi. Ở trên núi mới xuống nên đứa nào cũng đòi đi phố, trung sĩ phải cho bốc thăm và em xui xẻo phải ở nhà canh gác. Chuẩn úy đã đỡ bệnh chưa? Từ trưa đến giờ em cứ nhìn vào thấy chuẩn úy ngủ li bì, em hơi lo nhưng không dám vào gọi chuẩn úy dậy.
- Chú lo tôi ngủ luôn không dậy nữa phải không?
Người lính cười khì khì:
- Đi đơn vị tác chiến mà bệnh là khổ lắm. Anh em sống chết có nhau nhưng chẳng có thì giờ mà săn sóc cho nhau. Chuẩn úy đói bụng không? Em đi nấu nồi cháo trắng cho chuẩn úy ăn nhé?
Tân xua tay:
- Tôi không đói. Tí nữa tôi ra cổng phi trường tìm chỗ ăn cũng được. Chú cứ lo bổn phận canh gác của mình đi.
- Dạ, thôi chuẩn úy nằm nghỉ. Mà kìa, chuẩn úy Bính về rồi đó.
Tân cố gắng bò ra khỏi lều và đứng dậy nhìn, thấy Bính tất tả đi đến. Giọng Bính đầy lo lắng:
- Anh hết sốt chưa? Trông anh bơ phờ lắm. Em mua thuốc cho anh đây.
- Em mua cho anh thuốc gì vậy?
- Em không rành về thuốc nhưng anh đừng lo, em mua theo toa của bác sĩ.
- Toa gì? Bác sĩ nào?
- Anh để em kể cho mà nghe. Câu chuyện thực tức cười. Em ra phố, leo lên xích lô bảo đạp nhanh đến phòng mạch tư của bác sĩ giỏi nhất thành phố. Thiệt là tức cười. Người phu xe thấy em mặc đồ trận, khoẻ mạnh, phóng lên xe một cách gọn gàng rồi hối đạp nhanh đến bác sĩ nên hỏi em có phải đi chơi bời bị bệnh bí đái không, cứ nói thật rồi ông ta chở đến bác sĩ chuyên môn trị bệnh chơi bời. Em tức cười quá nhưng không trả lời, lại hối ông ta đạp nhanh hơn. Xe ngừng trước một phòng khám tư nhân. Em vội vàng bước vào thấy hơn một chục người đang đợi nên hơi mừng vì nghĩ rằng đây là bác sĩ giỏi. Em sốt ruột không thể ngồi nối đuôi để đợi được nên làm bộ như không thấy ai cả, đẩy cửa bước thẳng đến cửa phòng khám. Cô y tá chận em lại bảo phải lấy số thứ tự và chờ đến phiên. Em gạt cô ấy sang một bên rồi xồng xộc bước vào. Cô y tá la to, bước theo. Có lẽ cô ta tưởng em là kẻ cướp. Lão bác sĩ đang khám cho một bệnh nhân, ngừng tay, hoảng hốt nhìn em. Lão cố lấy giọng bình tĩnh hỏi em:
“- Ông muốn gì?
“- Tôi xin toa mua thuốc trị bệnh.
“Lão bác sĩ gật đầu, có vẻ yên tâm. Lão nói:
“-Vậy à? Bệnh thế nào?
“- Sốt cao độ.
“- Sốt cao độ? Sốt từ hồi nào?
“- Đang sốt.
“Lão nhìn em ngạc nhiên, tưởng em là thằng điên. Bây giờ em mới sực nhớ là chưa nói cho lão biết là em đi khai bệnh giùm cho anh. Em liền giải thích cho lão rõ. Lão gật đầu rồi vui vẻ hỏi kỹ về tình trạng bệnh của anh. Lão nói đúng là rét rừng rồi. Lão kê toa bảo em ra nhà thuốc để mua. Em cầm toa thuốc, định móc tiền ra trả công thì lão xua tay không nhận lại hỏi em:
“- Anh cấp bậc gì trong quân đội?
“- Chuẩn úy.
“- Tại sao ra phố không mang lon?
- “Tôi đang trên đường hành quân.
“Lão gật gù và nói tiếp:
- “Nghe giọng nói và cách khai bệnh của anh thì tôi cũng đoán anh là sĩ quan. Đã là sĩ quan thì phải cẩn thận về thái độ của mình trước dân chúng, đừng để người ta chê cười quân đội mình. Anh vào phòng mạch dân sự thì cũng phải đợi tới phiên mình như những người khác. Còn gấp quá thì phải xin phép người đến trước mình. Tôi nói như thế, anh có giận tôi không?
Nghe lão chỉnh, em xấu hổ quá, rối rít xin lỗi. Lão cười một cách thân mật:
“- Cậu còn trẻ lắm. Biết nghe lời thằng già nầy như thế là tốt. Thú thật với chuẩn úy, thằng già nầy đang là thiếu tá bác sĩ quân y nên muốn mọi người phải quý trọng cái quân đội mà nó đang phục vụ.
“Em nghe nói hoảng hồn, vội đứng nghiêm chụm chân chào. Lão thiếu tá đứng dậy bắt tay em rồi tiễn ra cửa.
Tân cười ngất:
- Mới về thành phố em đã sinh chuyện cho người ta mắng rồi. Thường ngày, em ăn nói, đi đứng chừng mực lắm mà.
- Ra tới ngoài đường, nghĩ lại em cũng ngạc nhiên về cái tính cách võ biền bất ngờ của em khi nãy. Có lẽ vì em đang lo lắng về bệnh của anh. Lão bác sĩ cũng tỏ ra rộng lượng, giải thích cho em nghe về bệnh sốt rét của anh. Lão nói rằng, đối với người Âu Mỹ thì bệnh nầy rất nguy hiểm có thể làm chết trong những ngày đầu mới lên cơn. Người Việt Nam chịu đựng giỏi hơn nhưng nếu không trị sẽ trở thành kinh niên thì có hại lắm. Lão cũng bảo thuốc nầy đợi hết sốt mới uống. Vì vậy em chưa về vội mà đi một vòng để nhìn lại những nơi mà anh em mình đã đi qua mấy tháng trước đây.
- Có gì thay đổi không?
- Chưa, vẫn y nguyên, nhìn lại em cũng thấy cảm động lắm. Nhớ những ngày đầu tiên, vác hành trang ra đơn vị tác chiến, trước mặt là sa trường đầy chết chóc, sau lưng là quảng đời thơ ấu êm đềm. Những ngày đứng trên lằn ranh đó của hai quãng đời thực là những ngày đầy kỷ niệm không bao giờ phai.
- Em có nhớ ông trung tá trung đoàn trưởng ở Cung sơn không?
Bính cuời to:
- Sao lại không? Sĩ quan mới ra trường về trình diện đơn vị thì làm sao tưởng tượng nổi ông trung đoàn trưởng là một lão bụng phệ, mặc xà lỏn lòi rốn ra ngoài. Lúc lão tự xưng là trung tá em hoảng hồn chưa biết làm gì thì thấy anh đứng nghiêm chào, em cũng làm theo. Vừa chào, vừa nhìn cái rốn của lão, em cố lắm mới khỏi bật cười.
Tân hỏi:
- Không biết ông tá đã đưa trung đoàn về đây hay chưa?
- Chưa về. Một hai hôm nữa, tiểu đoàn mình đi rồi thì các tiểu đoàn khác và bộ chỉ huy trung đoàn mới rút về để lên phi cơ vào Nam.
Tân ngạc nhiên:
- Sao em biết rõ vậy?
- Em hỏi mấy cô môi son má phấn bán ở các quán trước cổng phi trường và quanh tiểu khu.
- Em nói gì vậy? Tại sao hỏi mấy cô đó?
- Hầu như mọi kế hoạch của quân đội đều được lính ra ăn nhậu kể cho các ả nghe.
Tân lo lắng:
- Vậy à. Thế thì những tin tức đó có thể tới tai Việt cộng?
- Chắc chắn là như thế, không còn nghi ngờ gì nữa. Tình báo của Việt cộng nhất định dùng các ả làm tai mắt. Đàn bà, con gái, ông bà già, trẻ con là những cộng tác viên rất đắc lực của Việt cộng vì rất dễ lọt qua lưới của an ninh; nếu không lọt được thì cơ quan an ninh cũng không nỡ nặng tay với các thành phần đó. Điều đáng trách là lính của mình rất thiếu ý thức bảo mật nên công tác tình báo của địch đạt được hiệu quả rất cao. Trong chiến tranh, tình báo có vai trò vô cùng quan trọng, vì vậy em lo sợ mình khó kết thúc sớm cuộc chiến tranh nầy.
- Em lo cũng vô ích thôi. Mình chỉ là một con én bé nhỏ đối với một đất nước mênh mông. Thôi, anh hết sốt rồi, bây giờ thấy khỏe trong người. Chúng mình ra quán ăn đi.
- Anh đi ăn cho no để uống thuốc. Bác sĩ bảo rằng thuốc nầy mới nhập cảng vào Việt Nam. Thuốc rất mạnh, uống vào có thể chận ngay cơn sốt tiếp theo. Anh phải nhớ uống nhiều ngày liên tiếp.

Ngày hôm sau. tiểu đoàn vẫn ở yên tại chỗ. Đúng như lời bác sĩ, Tân không còn bị sốt nữa. Cậu nằm nghỉ một ngày, sức khỏe hồi phục khả quan. Buổi chiều hai bạn rủ nhau đi một vòng trên phố rồi thẳng đường ra biển. Tân ngồi tựa lưng vào một gốc phi lao già ngắm biển khơi. Bính xuống bờ cát ướt, tận mép nước. Cậu hăng hái đuổi bắt những con dã tràng chạy lòng ngòng trên cát.
Tân ngồi nhìn theo bạn, mỉm cười. Dáng điệu thơ ngây của Bính làm Tân nhớ lại những bạn học sinh trung học mà xưa kia cậu đã tổ chức đi tắm biển ở Vũng tàu trong những ngày còn hoạt động cho thành đoàn.
Bính bước ra chỗ nước cạn, cúi mình xuống, nhúng hai bàn tay vào nước biển để rửa sạch cát rồi bước lên ngồi cạnh Tân. Tân cười bảo:
- Nhìn em đùa giỡn với những con dã tràng trên bãi biển, ai cũng tưởng em còn là học sinh trung học chứ không ai nghĩ em là một sĩ quan trung đội trưởng của quân đội.
Bính cười theo vui vẻ:
- Quả thực, mỗi lần thấy biển là em tưởng chừng như sống lại những buổi theo ba má và chị Mai ra bãi Vũng tàu. Em yêu thích biển lắm, có lẽ vì biển giúp em sống lại cái tuổi hồn nhiên của thời thơ ấu. Tuổi thơ là tuổi trong sạch của đời người. Nhìn biển cả mênh mông là em thấy tâm hồn mình trong sạch như tâm hồn tuổi thơ vậy.
Bính đột ngột quay sang nắm lấy tay bạn rồi nói tiếp một cách sôi nổi:
- Anh Tân, trong đầu em vừa nảy sinh ra một ý rất hay. Khi nào tan giặc, hết chiến tranh rồi, em sẽ về làm nhà trên một mảnh đất nhìn ra biển khơi như ở đây vậy.
Tân thở dài:
- “Tan giặc rồi, tôi sẽ về hưởng cuộc đời êm đềm”. Trong ngôn ngữ của loài người, có lẽ đó là cái điệp khúc làm cho người ta xúc động nhất. Trong chiến tranh, có người lính chiến nào chưa từng một lần thốt ra câu đó?
Bính gật đầu:
- Tan giặc rồi, em sẽ về làm một cái nhà trên bờ biển để sống với ba em và chắc chắn cùng với vợ con em nữa. Gần một tháng rồi, em thường chiêm bao thấy ba em bị bệnh nặng và mong em trở về. Em lo lắm.
Tân an ủi:
- Em không nên bận tâm vì những giấc chiêm bao. Đó chỉ là hậu quả của sự nhớ thương mà thôi. Hôm trước ở phi trường, anh thấy ông cụ còn khoẻ mạnh và quắc thước lắm. Bác trai sẽ sống lâu để đợi lúc tan giặc, em về làm nhà trên bãi biển để cụ hưởng tuổi già với ngọn gió từ đại dương bát ngát thổi vào.
- Cám ơn anh. Em rất mong ngày tan giặc đó. Thôi sắp tối rồi, chúng ta về phố ăn cơm đi. Có lẽ đêm nay là đêm cuối cùng của chúng ta ở thành phố Tuy hòa nầy.
- Sao em biết?
- Em vẫn lấy tin ở mấy cô bán quán. Lính quân nhu của phi trường ra ngoài quán huênh hoang rằng đơn vị anh ta đã chuẩn bị xong một lượng xăng khá lớn để ngày mai đổ vào nhiều chiếc C130 sẽ đáp xuống sân bay chở lính vào Nam. Lính vào Nam là tiểu đoàn mình chứ còn ai khác nữa.
Tân thở dài:
- Cũng may là vận chuyển bằng máy bay chứ nếu đi bằng đường bộ thì tiểu đoàn mình ắt có nguy cơ bị phục kích.
Hai anh em ra về. Quả thực, tờ mờ sáng hôm sau, có lệnh cấm trại một trăm phần trăm. Đến xế chiều, cả tiểu đoàn lên phi cơ, trực chỉ vào Nam.